فرهنگ و ارزش‌ در مدیریت دانش

فرهنگ‌ و ارزش‌ از اصلی‌ترین مولفه‌های مدیریت دانش در انتخاب کارکنان، فرآیند، تکنولوژی و اجرای آن‌‌ها به‌شمار می‌رود. فرهنگ و ارزش‌تعیین‌کننده روش انجام امور در سازمان است و موضوعات مهم و یا تابوها را مشخص می‌کند.

مدیریت دانش نیازمند آن است که سازمان، دارای فرهنگ با ارزش‌های مبتنی بر اشتراک دانش باشد. تعیین فرهنگ فعلی و ارزش‌های سازمان به شما کمک خواهد کرد تا از مزایای آن عناصر مناسب برای اشتراک دانش استفاده کرده و به کمک تعهدات مدیران ارشد عناصر غیرمفید را کنار بگذارید.

اگر فرهنگ سازمان دارای تشریک‌مساعی و همکاری نباشد، آن سازمان نیازمند نوآوری جهت تغییر مدیریتی چشمگیر است.  اگر این‌چنین شود، برنامه مدیریت دانش ساده‌تر اتخاذ خواهد شد.

ارزش‌های اصلی

اغلب سازمان‌ها دارای کدهای رفتاری، ارزش‌های اصلی و استانداردهای اخلاقی هستند که به‌طور گسترده ابلاغ می‌شوند. سپس ارزش‌های ابلاغ‌شده بررسی و با فرهنگ مشاهده‌شده مقایسه می‌شود. حال اگر سازگاری وجود نداشته باشد، مدیریت تغییر باید به‌گونه‌ای باشد که فرهنگ سازمان را با ارزش‌های اصلی بیان شده در یک راستا قرار دهد.

ارزش‌های اصلی معمولا عبارت‌انداز:

رضایت مشتریان، احترام به دیگران، رسیدن به نتایج استثنایی، همکاری، سرعت عمل، خلاقیت، صداقت، تنوع‌پذیری، کیفیت بالا،  قاطعیت. کدهای رفتاری معمولا به نحوه انجام کسب‌وکار، رفتار با مشتریان، کار با شرکا، برخورد با رقبا، اجتناب از تضاد منافع، رسیدگی به اطلاعات محرمانه و مالکیت معنوی، مراقبت از دارایی‌ها، تعامل با جوامع محلی و رفتار با محیط‌زیست می‌پردازد.

عناصر فرهنگی

فرهنگ واقعی شامل عناصر مثبت و منفی خواهد بود. ویژگی‌های مثبت فرهنگ عبارت‌انداز:

دلسوزی، مشارکت، همکاری، قاطعیت، پشتیبانی، تشریک‌مساعی، اعتماد، شفافیت، عدالت، فراگیری، تمایل به تلاش برای راه‌های جدید، اعطای اعتبار، اتخاذ ایده‌های خوب، داوطلبانه، برقراری ارتباط، جسارت، احترام، صداقت، پاسخگو بودن، سخاوتمند بودن، مفید بودن، نوع‌دوستی، قدردان بودن، پذیرش مسئولیت و خوش‌بین بودن.

از سوی دیگر ویژگی‌های منفی فرهنگی عبارت‌اند از: عدم حساسیت، خودخواهی، سندرم اجتناب از منابع خارجی، درخودماندگی، محرمانگی بیش‌ازحد، بسته بودن، دیکتاتوری، عدم همکاری، منزوی بودن، تخریب، انحصارطلبی، سرزنش، مسخره کردن، اعتبار غاصبانه، وجود سلسله‌مراتب، کنترل‌کنندگی، مقاومت در برابر تغییر، احتکار، پرخاشگری، منفعل بودن، بهانه‌جویی، غیبت کردن، شاکی و بدبین بودن.

اگر فرهنگ سازمان دارای عناصر مثبت است، نوآوری مدیریت دانش به خوبی با حالات رفتاری تناسب دارد؛ اما اگر در اکثر موارد شامل ویژگی‌های منفی است، بین شما و کار شما فاصله زیادی وجود دارد. تغییر فرهنگ یک عامل موفقیت مهم برای ایجاد روش‌های رفتاری جدید موردنیاز برای پشتیبانی از مدیریت دانش است. اگر فرهنگ ترکیبی از عناصر مثبت و منفی باشد، ممکن است بخواهید از عناصر مثبت برای پشتیبانی از تلاش‌های خود استفاده کرده و از فرآیند مدیریت تغییر برای نشان دادن تأثیر عناصر منفی بهره بگیرید.

جستجو برای پشتیبانی

کارکنان در سازمان شما از یک طرح جدید حمایت کرده، آن را نادیده می‌گیرند یا تضعیف می‌کنند. هدف شما این است که تا آنجا که ممکن است حامیان زیادی را جذب کنید، درحالی‌که مراقب مخالفان باشید و آن‌ها را خنثی کنید.

برای حمایت از مدیریت دانش، به دنبال ارتباط‌دهندگان – کسانی که دارای حلقه‌های اجتماعی گسترده‌ای هستند و افراد را به یکدیگر متصل می‌کنند – باشید؛ متخصصان آگاه که افراد را از طریق به اشتراک‌گذاری دانش به هم متصل می‌کنند و فروشندگان – افرادی کاریزماتیک با مهارت‌های مذاکره قوی که از دانش برای جلب و متقاعد کردن دیگران استفاده می‌کنند.

مراقب کسانی که با برنامه مدیریت دانش مخالفت می‌کنند، در آن تأخیر ایجاد می‌کنند و یا آن را مختل می‌کنند باشید. یک دسته از این افراد منکرکنندگان هستند کسانی که منفی، مخالف و بدبین هستند؛ دسته دیگر کسانی هستند که درباره هر چیزی گله و شکایت دارند و به موانع و مشکلات اشاره می‌کنند. دسته دیگر کسانی هستند که به ایده‌های جدید و یا دیگران حمله و با هرگونه تغییری مقابله می‌کنند. وقتی این افراد مشخص شدند تلاش کنید تا به‌طور سازنده آن‌ها را تشویق و ترغیب نمایید. اگر موفق نشدید، از مدیران برای آموزش آن‌ها جهت بهبود رفتار کمک بگیرید. اگر بازهم مؤثر نبود، خود را برای پاسخ به انتقادها، شکایت‌ها و بهانه‌تراشی‌ها آماده کنید.

منبع:

https://lucidea-com.cdn.ampproject.org/c/s/lucidea.com/blog/km-component-1-culture-and-values/amp/,