مدیریت یادگیری در کشورهایی مانند پاکستان در حال تحول است و این تحول مبتنی بر رویکردهایی همچون مدیریت استراتژیک، مدیریت دانش و برنامهریزی استراتژیک در حال اجراست. در این مطلب سعی داریم به بررسی نقش مدیریت دانش در آموزش زبان انگلیسی در پاکستان بپردازیم.
خلاقیت در تدریس درس زبان انگلیسی بهعنوان یک زبان خارجی (English as a Foreign Language) یا EFL بهعنوان یکی از مهارتهای کلیدی قرن بیستویکم در نظر گرفته شده است. کارشناسان این حوزه معتقدند که معلم زبان دوم باید چهار نوع دانش داشته باشد؛ دانش موضوعی، دانش آموزش، آگاهی از رویکردها و دانش اصول و شیوههای تدریس. بر اساس نظر کارشناسان اجتماعی، «دانش» در حوزه آموزش محصول تعامل انسانی است. این نوع دانش، قدرت تصویرسازی ذهنی را در بین فراگیران زبانهای خارجی و معلمان کلاس زبان خارجی تقویت میکند. در محیط یادگیری تعاملی، فراگیران با کمک دانش موجود، شکل جدیدی از دانش را میسازند. کارشناسان حوزه آموزش معتقدند نقش معلم در انتقال اطلاعات به دانش آموزان یکی از شگفتانگیزترین جنبههای انتقال دانش است؛ از این رو که مدرسان نقش بسیار مهمی در بهبود مهارتهای دانش آموزان دارند.
مدیریت دانش در آموزش زبان انگلیسی در پاکستان
آموزش زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی در پاکستان همیشه بهعنوان یک چالش بزرگ برای معلمان زبان در نظر گرفته می شد. تحقیقات انجامشده در این کشور نشان میداد که برای آموزش زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی، شرایط یادگیری نامطلوبی در مؤسسات و مدارس وجود داشت. جالبتر آنکه پاکستان کشوری متنوع با بیش از 70 زبان است که اردو بهعنوان زبان ملی و انگلیسی بهعنوان زبان رسمی بکار گرفته میشود. فرهنگ پاکستان با گذشته استعماری از شکاف طبقاتی شدید رنج میبرد؛ در نتیجه، بادگیری زبان انگلیسی و استفاده از آن برای پیشرفت در تحصیل و کار بر زبانهای مادری ارجحیت دارد.
علیرغم اینکه توانایی برقراری ارتباط به زبان انگلیسی به طور گسترده به عنوان کلید موفقیت در ایجاد شغل و بقا در جامعه تلقی میشود، اما دانشآموزان مقطع متوسطه پاکستان از مهارت ضعیفی در زبان انگلیسی برخوردار هستند و در این میان نقش معلم زبان انگلیسی دوره متوسطه برای افزایش دانش و مهارت های زبان آموز انگلیسی بسیار مهم است؛ بنابراین، دپارتمان آموزش و یادگیری وزارت آموزش این کشور تلاش کرد تا با سازماندهی چندین آموزش ضمن خدمت، مدیریت یادگیری معلمان انگلیسی را بهبود بخشد. این دپارتمان پیادهسازی راهکارهای مدیریت دانش را بهعنوان راهکاری برای مرتفع ساختن این چالش در نظر گرفت.
برای بررسی دقیقتر این موضع، 4 زیرفرایند چرخه دانش شامل خلق دانش، اشتراک دانش، ذخیرهسازی دانش وبهکارگیری دانش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اشتراک دانش در مقایسه با سایر ابعاد مدیریت دانش در کلاسها کمتر انجام میشود، بنابراین تمرکز بر این بعد از مدیریت دانش ضروری است. همچنین بررسیها نشان داد که اشتراک دانش در مقایسه با سایر ابعاد مدیریت دانش کمتر در کلاسهای درس انجام میشود و توجه بیشتر به این بعد از مدیریت دانش ضروری بهنظر میرسد.
نتایج این تحقیق نشان داد که دانش زمانی به اشتراک گذاشته میشود که دانشآموزان با یکدیگر در داخل و یا خارج از کلاس درس تعامل داشته باشند. بحث و گفتگو، استفاده از شبکههای اجتماعی و فیلمها در بهره برداری از اطلاعات کلاس درس زبان انگلیسی حایز اهمیت است. همچنین استفاده از تجهیزات الکترونیکی و حل تمرینهای کلاسی نیز به ذخیره دانش در کلاسهای درس زبان انگلیسی نیز بسیار قابل توجه است.
جمعبندی
مدیریت دانش دارای طیف گستردهای از فعالیتها، برای خلق دانش، اشتراک دانش، استفاده از دانش و ذخیرهسازی دانش است. این رویکرد مدیریتی افراد و سازمانها را تشویق میکند تا دانش را به طور جمعی و پیوسته برای دستیابی به اهداف استراتژیک و سازمانی خود توسعه دهند، بهاشتراک بگذارند و بهکارگیرند. دانش زمانی بهعنوان یک فرآیند مؤثر در نظر گرفته میشود که بهراحتی در دسترس باشد و نوآوریها را همراه با ابزارهای لازم برای تولید نتایج قابلاندازهگیری ترویج کند. همانطور که توضیح داده شد استفاده از راهکارهای مدیریت دانش در آموزش زبان انگلیسی در پاکستان موفق شد فرایند یادگیری را تسریع بخشیده و اثربخشی آموزش را ارتقاء بدهد.
نویسنده: سارا جوان آملی