در این مطلب به بررسی نگاهی عملیاتی به مدیریت دانش میپردازیم.
مدیریت دانش در رختکن لبنیات سارا!
اخیرا کتاب “کارآفرینی به شیوه ابراهیم آسایش؛ بنیانگذار شرکت فرآورده های لبنی خاتون گیلان (سارا)” را مطالعه میکردم که به مطلب جالبی برخوردم. مطلبی که به صورت خیلی ساده و عملیاتی، مفهوم مدیریت دانش را بیان کرده بود. ما همواره در اجرای طرحهای مدیریت دانش در سازمانهای مختلف به متولیان مدیریت دانش سازمان میگویم که که به دنبال اجرای کارهای خاص و پیچیده نباشند و از اقدامات معمولی و ساده شروع کنند. موضوعی که تحت عنوان ” مدیریت دانش در رختکن” در ادامه به آن اشاره کردهام از همین دست اقدامات است.
نگاهی عملیاتی به مدیریت دانش
ابراهیم آسایش در کتاب خاطرات خود، به موضوع بسیار جالبی در زمینه مدیریت دانش اشاره میکند که عینا آن را در متن زیر میآورم:
“تمام تلاش ما، در سرتاسر لحظه های تولید و کار، صرف رعایت نکاتی میشد که به اصطلاح ایزویی بودند و هستند. به عنوان مثال، ایزو می گوید: همه چیز باید مکتوب باشد. ما نیز قرار گذاشته بودیم که در حین انجام کار، بطور شفاهی، امری را از یکدیگر نخواهیم و مطالب خودمان را، برای هم می نوشتیم. دوست نداشتم مرتکب هیچ اشتباهی بشویم که ما را از دایره موازین کاری و اصولی ایزو، بیرون براند. حتی در رختکن کارکنان آقا و خانم، جایی را در نظر گرفته بودم که بتوانند در پایان هر شیفت و یا هر روز کاری، اشتباهات خودشان را در دفتری مخصوص در آنجا گذاشته بودم بنویسند. یعنی عنوان کنند که مثلا من، فلان اشتباه را در حین انجام کار، مرتکب شدهام!
شاید عجیب به نظر برسد اما این ایده، به قدری در ایجاد سلامت فکری و روحی و تعامل کاری موثر بود، که تا امروز نیز به عنوان یکی از روشهای مدیریتیام، کاربرد دارد. کارکنان شرکت فرآوردههای لبنی خاتون گیلان (سارا)، با نوشتن اشتباهات خودشان، ضمن اینکه از نظر روحی و روانی، تخلیه میشدند و به آرامش میرسیدند، به نوعی، راست گویی و صداقت را نیز تمرین میکنند.
وقتی که بنده، پس از خواندن نوشتههای کارکنانم، با آنها به گفتگو مینشینم، آنها نیز باور میکردند که مدیرشان، حتی برای اشتباهاتی که مرتکب شدهاند، ارزش صرف وقت قائل است. ضمن اینکه، بنده، در جلساتی که با اینگونه کارکنان برگزار میکنم، به تجزیه و تحلیل موارد اشاره شده در نوشتهها میپردازم، چرا که در برخی موارد، مسئولیت اشتباه رخ داده شده، به عهده سیستم کاری، مدیریتی و حتی دستگاه های تولیدی است و اساسا، به شخص کارگر یا کارمند مربوط نمیشود.“
با اقدامات ساده شروع کنید!
اصولا مدیریت دانش موضوعی پیچیده و مفهومی که از یک کره دیگر به زمین آمده باشد، نیست! این موضوع را بارها در کارگاههای آموزشی و در جلساتی که حین پیادهسازی راهکارهای مدیریت دانش در سازمانهای مختلف داشتهام، بیان کردهام. متولیان مدیریت دانش سازمان باید بدانند که میتوانند با به کار بستن اقداماتی ساده، موضوع مدیریت دانش را در سازمان خود پیادهسازی کنند و از نتایج آن بهره ببرند. البته بدیهی است که نگاه سادهای که به مدیریت دانش در این مطلب داشتم، به معنای تفسیر مدیریت دانش و خلاصه کردن آن به همین موارد ساده نیست و رویکرد من این بود که بگویم با برخی از راهکارهایی که شاید خیلی ساده به نظر میرسد هم میتوان مدیریت دانش را در سازمان استقرار داد. طبیعی است که برای حرکت در مسیر بلوغ مدیریت دانش، سازمان باید اقدامات متنوعی را درحوزههای رهبری، کارکنان، فرآیند و فناوری انجام دهد.