در این مقاله مراحل پیاده سازی مدیریت دانش، ابزار، استراتژی و مزایای مدیریت دانش در شرکت اپل توسط شرکت مشاور مدیریت دانش دانا بررسی شده است.
معرفی شرکت اپل
شرکت اپل یک شرکت چندملیتی آمریکایی است که درزمینه طراحی و ساخت لوازم الکترونیکی و نرم‌افزار کامپیوتر فعالیت می‌کند. این شرکت ابتدا با نام شرکت کامپیوتری اپل (Apple Computer Inc) در شهر کوپرتینو در ایالت کالیفورنیا تأسیس شد. این شرکت در دهه هفتاد میلادی با معرفی ریزرایانه‌های اپلI، اپلII، اپلIII و پس از آن مکینتاش به بازار به آغاز و گسترش نوعی رایانه شخصی کمک فراوانی نمود. همچنین این شرکت در زمینه تولید نرم‌افزار هم فعالیت دارد. نرم‌افزارهای آی‌تونز، آی‌لایف، آی ورک و سیستم‌عامل مورد استفاده در رایانه‌های این شرکت مک اواس ده نیز نمونه‌هایی از فعالیت نرم‌افزاری این شرکت هستند. مدیریت اجرایی این شرکت برعهده استیو جابز بوده‌است. وی یک ماه قبل از مرگش از ریاست این شرکت کناره‌گیری کرد و به جای آن تیم کوک ریاست این شرکت را بر عهده گرفته است.
مدیریت دانش در شرکت اپل
پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت اپل
اگر شما یک کسبوکار بزرگ، متوسط و یا حتی کوچک هستید و به دنبال پیدا کردن استراتژی‌هایی برای ارتقای عملکرد کسب‌وکارتان هستید یکی از بهترین روش‌ها، تحلیل کردن متدهای شرکت اپل و الگوبرداری از آن است. اپل با فراز‌ونشیب‌های زیادی مواجه بود؛ با اینکه اپل در اواخر دهه ۹۰ به ورشکستگی نزدیک شده بود موفق شد تناه در عرض ده سال به یکی تا یکی از موفق‌ترین و سودمندترین شرکت‌های دنیا تبدیل شود. موفقیت اپل از تسلط بر چندین حوزه کسبوکار شامل: مدیریت زنجیره تامین، مدیریت دانش و عملیات نشئت می‌گیرد.
در این مقاله فعالیت‌های شرکت اپل درزمینه مدیریت دانش که شامل موارد زیر است؛ بررسی می‌شود.
- توانایی اپل در تولید دانش ( ایجاد کردن گروه‌های محصول [iPad])
- توانایی اپل در تغییر پیوسته ساختار و اهدافش همراستا با انتشار محصولات جدید یا به روز رسانی شده
- توانایی اپل در محدود کردن رازهایش و ایجاد این باور که کارکنانش بزرگترین سرمایه‌اش هستند.
استراتژی مدیریت دانش در شرکت اپل بر پایه چهار مرحله زیر بنا شده است:
- ارزیابی زیرساخت‌ها و سنجش سطح بلوغ
- طراحی و توسعه سیستم مدیریت دانش
- اجرا
- ارزیابی
مرحله 1: ارزیابی زیرساخت‌ها و سنجش سطح بلوغ
دراین مرحله زیرساخت فعلی مدیریت دانش در اپل تجزیه و تحلیل شده و از همراستایی استراتژی کسبوکار مدیریت دانش و زیرساخت آی‌تی (IT) سازمانی اطمینان حاصل می‌شود. برای این کار از مدل‌های ارزیابی بلوغ مدیریت دانش استفاده می‌شود. این مدل‌ها وضعیت مدیریت دانش سازمان را در ابعاد مختلف ارزیابی کرده و کمک می کنند تا برنامه‌های بهبود تدوین و اجرایی شود.
فرهنگ سازی و حمایت از مدیریت دانش: در شرکت اپل کارکنان باور دارند که آنها جزئی از ایده و هدفی هستند که این صنعت را تغییر می‌دهد و تاثیر بسیاری بر دنیا دارد. این نوع نگاه موجب می‌شود تا میزان مشارکت کارکنان در تولید ایده‌های جدید و تلاش برای به ثمر رساندن آن بسیار زیاد شود. رهبران سازمان الگویی برای کارکنان هستند و تمامی زیرساخت‌‌های شرکت در راستای تقویت این فرهنگ حرکت می‌کنند.
استراتژی مدیریت دانش مشتری: استراتژی استیو جابز تولید و فروش محصولاتِ برند، نوآورانه و جدید بود که از ترکیب هنر و تکنولوژی برای خلق تجربه‌ای ساده و کارا برای مشتریان به دست می‌آمد. این راهبرد با شناحت دقیق نیازهای مشتریان طی دو دهه اخیر همواره در حال به‌روزرسانی است. به بیان دیگر مدیریت دانش مشتریان نقش به‌سزایی در تولید محصولات جدید و نوآوانه اپل دارد. استراتژی کسبوکار اپل تبدیل شدن به رهبر بازار در تولید گوشی‌های هوشمند بود که این مهم با شناخت دقیق نیازهای مشتریان محقق شده است. فرهنگی که توسط استیو جابز پایه‌گذاری شد، وفاداری کارکنان اپل را به ارمغان آورده است و به شکلی اجتناب‌ناپذیر باعث وفاداری بِرَند اپل توسط مشتریان نیز شده است.
مرحله 2: طراحی و توسعه معماری مدیریت دانش
در این مرحله، مخزن داده و دانش و سیستم خبره طراحی شده و همواره در حال به‌روزرسانی است. کارکنان شرکت در تمامی رده‌ها و واحدهای سازمانی می‌توانند درس‌آموخته‌‌های خود را در این سیستم به اشتراک گذاشته و از تجربیات دیگران بهره‌مند شوند.
در اپل رهبران و مدیران ارشد پروژه اعضای اصلی تیم مدیریت دانش هستند. این افراد وظیفه هدایت تیم‌های زیرمجموعه خود برای تحقق اهداف دانشی سازمان را بر عهده دارند. یکی از مهمترین اقداماتی که توسط اعضای این تیم راهبری می‌شود، آنالیز و بازبینی داراییِ دانشیِ واحدهای سازمانی است. به بیان بهتر نقشه دانش سازمان همواره در حال به‌روزرسانی است تا دارایی دانشی هر واحد شامل دانش آشکار،دانش پنهان، متخصصان و خبرگان، نحوه دسترسی به دانش و غیره برای تمامی کارکنان سازمان در دسترس باشد.
یکی دیگر از وظایف تیم مدیریت دانش در اپل ایجاد طرح اولیه مدیریت دانش برای هر واحد و توسعه تیم‌ها در راستای تحقق نوآوری سازمانی است. اعضای تیم بر اساس پروژه‌های اصلی شرکت اقدام به انتخاب تکنیک‌ها و ابزارهای مدیریت دانش می‌کنند تا خلق و به‌اشتراک‌گذاری دانش در سازمان به بهترین شکل توسعه پیدا کند.
مرحله 3: اجرا
در این مرحله تکنیک‌ها و ابزارهای مدیریت دانش در هریک از واحدهای سازمانی توسط کارکنان آن واحد اجرا می‌شود. نکته حائز اهمیت در این گام، توجه به اصول مدیریت تغییر و اجرای اقدامات و تاکید برنقش فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش است. رهبران اپل الگوی مناسبی برای کارکنان خود هستند و به‌عنوان پیشگامان مدیریت تغییر، علاوه بر حمایت از مدیریت دانش در اجرای آن نیز مشارکت می‌کنند. برخی از ابزار مدیریت دانش استفاده‌شده توسط اپل عبارتند از:
- مخزن داده (Data Warehouse)
- شبکه داخلی سازمان (Company Intranet)
- سیستم مدیریت دانش(knowledge management system)
- سیستم‌های خبره (Expert System)
مرحله 4: ارزیابی
اپل قواعد بازی را در صنعت خود تغییر داده است. مشتریان این شرکت از محصولات آن راضی‌اند و لذت می‌برند. رقبا در حال رقابت و تلاشند تا ویژگی‌های محصولات اپل را کپی کنند. این موفقیت نتیجه توجه به دانش و به‌کارگیری آن در سازمان است. ارزیابی عملکرد، اندازه‌گیری نرخ بازگشت سرمایه (RIO) و تصحیح و ارتقای پله به پله سیستم مدیریت دانش ازجمله اقدامات انجام‌شده در این مرحله است. شرکت اپل همواره نرخ بازگشت سرمایه دانش را اندازه‌گیری می‌کند و مبتنی بر آن متدولوژی‌های اجرایی خود در مدیریت دانش را بهبود می‌دهد.
ابزار مدیریت دانش استفاده شده توسط اپل
- مخزن داده(Data Warehouse)
- شبکه داخلی سازمان(Company Intranet) ، به کارکنان این امکان را می دهد که اطلاعات مورد نیازشان را از میز خدمت کسب کنند.
- سیستم های خبره(Expert System)
مزایای پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت اپل
مدیریت دانش موفق در شرکت اپل وابسته به مشارکت کارکنان و حمایت تیم مدیریت دانش و همکاری خبرگان است. از جمله مزایای پیاده سازی موفق مدیریت دانش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوآوری و خلق ایده‌های جدید بدون وجود نظام مدیریت دانش در اپل اثربخشی لازم را نخواهد داشت؛ زیرا اطلاعات خیلی قبل‌تر از انتشار محصولات به خارج از سازمان درز پیدا می‌کرد.
- بهره‌برداری از توانایی فکری کارکنان خبرهِ اپل در طراحی نرم افزار و اپلیکیشن
- توانایی انطباق با موقعیت‌ها و سناریوهای کسبوکار با توجه به محیط پویای کنونی که سازمان‌ها را وادار به تغییر استراتژی‌های خود می‌کند.
ترجمه و تلخیص: فهیمه زمانی
ویرایش: محمد حسن عزیزی پور
منابع :
https://www.slideshare.net/NurFatihah2/implimentation-of-knowledge-management-اپل-inc
