بانک میشیکو [1] ژاپن، نمونه خوبی از رویکرد مدیریت دانش انسانمحور ارائه میدهد. در این بانک دانش از طریق فرآیندهای تعامل اجتماعی، به اشتراک گذاشته شد. چرخش شغلی و آموزشهای درون سازمانی و شبکههای اجتماعی از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. ازآنجاکه چرخش شغل یک روش آموزشی متداول است، کارکنان این فرصت را دارند که با موقعیتهای شغلی مختلف در بانک کار کنند و شبکه اطلاعات را زنده نگه دارند.
کارمندان جدید این بانک باید دو یا سه سال آموزش عمومی را تحت نظارت مربیان ارشد و همچنین روسای خود بگذرانند. همچنین آموزشهای داخلی نیز فضایی غیررسمی ایجاد میکند که منجر به اشتراک دانش، بهبود فرهنگ سازمانی و اعتماد متقابل بین کارمندان میشود. اشتراک دانش در این بانک با بهبود و توسعه ارتباطات هماهنگ بین کارمندان ترغیب میشود.
هر بخش در این بانک بهمنظور تقویت پیوند بین کارکنان، به طور منظم رویدادهای اجتماعی برگزار میکند. کارمندان تنها میتوانند ملزم به رعایت دقیق ساعت کاری باشند ولی با ماندن طولانیتر سعی میکنند احساس تعلق خود را به بانک نشان دهند. زمانی که بانک متوجه شد که با ارزشترین منبع اطلاعات، شبکه اجتماعی داخلی است، به اشتراک گذاری دانش داخلی با حمایت و شدت بیشتری مورد استفاده قرار گرفت. محدوده اقدامات مدیریت دانش در این بانک تنها به روابط تجاری بانک با تأمینکنندگان و مشتریان خارجی محدود نیست بلکه به انتقال اطلاعات و بهاشتراکگذاری دانش با شعب بانک نیز مربوط میشود.
نمونههایی از مدیریت دانش انسانمحور
سیستم اشتغال ژاپن که بر اشتغال مادامالعمر و ترجیح ارتقاء داخلی بهجای استخدام خارجی تأکید میکند، مانع بزرگی برای دستیابی به دانش خارجی است. مدیریت دانش بانکها در نمونههای زیر متمرکز بر مدیریت دانش انسانمحور است؛ چرخش شغلی هر سه تا چهار سال، برنامههای آموزشی و ارتباطات چهره به چهره، نمونههایی از این رویکرد هستند.
بانک توکیو میتسوبیشی [2] نمایانگر نمونه دیگری از رویکرد انسانمحور به مدیریت دانش در ژاپن است. این بانک برای انتقال دانش بین کارکنان و مشتریان خود، سامانهای با نام «سیستم بازار دانش [3]» ایجاد کرده است. این سیستم، کارمندان را بهمنظور تقویت انتقال دانش بین کارکنان و مشتریان سازمانی و شخصی، به مشارکت در این سامانه ترغیب میکند.
همچنین در سال 2002 چندین بانک زیرمجموعه بانک شهر ژاپن [4] مانند گروه مالی میزو [5]، بانک سانوا [6]، بانک سومیتومو-میتسویی [7] و بانک توکیو-میتسوبیشی مورد بررسی قرار گرفتند. این پژوهش نشان داد که این بانکها در کسب و اشتراک دانش داخلی [8] خوب عمل کردهاند ولی دانش خارجی [9] را تا حد زیادی نادیده گرفتهاند.
نتایج مدیریت دانش انسانمحور در بانکهای ژاپن
به طور خلاصه، این مطالعات نشان میدهد که بانکهای ژاپنی برای مدیریت دانش خیلی متکی به فناوری نبودند و بلکه کاملاً انسان محور در این زمینه فعالیت میکردند. آنها همچنین به دانش بیرونی توجه زیادی نکردند، بلکه به دانش درونی متکی بودند که در برنامههای آموزشی و چرخش شغلی به اشتراک گذاشته و از طریق رویدادهای اجتماعی تشویق میشد.
منابع:
[1] Michiko Bank
[2] The Bank of Tokyo-Mitsubishi
[3] Knowledge Market System
[4] Japanese City Banks
[5] Mizuho Financial Group
[6] Sanwa Bank
[7] Sumitomo-Mitsui Banking Co
[8] internal knowledge
[9] external knowledge