شاخص‌های کلیدی سطح بلوغ مدیریت دانش چیست؟

مدیریت دانش (KM) فرآیند ایجاد، اشتراک، استفاده و مدیریت بر دانش و اطلاعات یک سازمان است. هدف آن استفاده از هوش و خرد جمعی و تجربه نیروی کار، مشتریان، شرکا و ذینفعان برای دستیابی به اهداف استراتژیک و بهبود عملکرد است؛ اما چگونه می‌توانید اثربخشی و بلوغ عملکردها و قابلیت‌های مدیریت دانش خود را ارزیابی کنید؟ در این مقاله، برخی از شاخص‌ها و معیارهای کلیدی برای اندازه‌گیری بلوغ و قابلیت مدیریت دانش و اینکه چگونه می‌توانند به شما در بهبود استراتژی و نتایج پیاده‌سازی مدیریت دانش کمک کنند را، بررسی خواهیم کرد.

مدل‌های بلوغ مدیریت دانش

یکی از راه‌های اندازه‌گیری بلوغ و قابلیت مدیریت دانش، استفاده از یکی مدل‌های بلوغ مدیریت دانش است. مدل بلوغ چارچوبی است که مراحل یا سطوح مختلف توسعه و عملکرد مدیریت دانش را در یک سازمان توصیف می‌کند. مدل‌های مختلف بلوغ مدیریت دانش در دسترس هستند، ازجمله این مدل‌ها می‌توان به ابزار ارزیابی مدیریت دانش (KMAT)[1]، چارچوب مدیریت دانش سازمان بهره‌وری آسیا (APO)[2] و یا مدل بلوغ مدیریت دانش (KMMM)[3] اشاره کرد. این مدل‌ها معمولاً دارای چهار یا پنج سطح هستند که از ابتدایی یا موقتی گرفته تا بهینه‌سازی شده یا نوآورانه را شامل می‌شوند و ابعاد یا جنبه‌های مختلف مدیریت دانش، مانند استراتژی، فرهنگ، فرآیندها، فناوری یا حاکمیت را ارزیابی می‌کنند. با استفاده از مدل بلوغ مدیریت دانش، می‌توانید نقاط قوت و ضعف مدیریت دانش فعلی خود را شناسایی کنید، عملکرد مدیریت دانش خود را با بهترین روش‌ها یا معیارها مقایسه کنید، اقدامات و نقشه راه بهبود مدیریت دانش خود را برنامه‌ریزی کنید.

برای مطالعه‌ی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.

شاخص‌های عملکرد مدیریت دانش

روش دیگر برای اندازه‌گیری بلوغ و قابلیت مدیریت دانش استفاده از شاخص‌های عملکرد مدیریت دانش است که معیارهای کمی یا کیفی هستند که نتایج یا نتایج فعالیت‌ها و ابتکارات مدیریت دانش را منعکس می‌کنند. شاخص‌های عملکرد مدیریت دانش را می‌توان به چهار دسته ورودی، فرآیند، خروجی و نتیجه طبقه‌بندی کرد. شاخص‌های ورودی، منابع و ورودی‌هایی را که در مدیریت دانش سرمایه‌گذاری می‌شوند، مانند بودجه، کارکنان یا زمان اندازه‌گیری می‌کنند. شاخص‌های فرآیند، کارایی و اثربخشی فرآیندهای مدیریت دانش، مانند ایجاد، اشتراک‌گذاری، یا استفاده از دانش را اندازه‌گیری می‌کنند. شاخص‌های خروجی، محصولات محسوس یا نامشهود مدیریت دانش، مانند اسناد، پایگاه‌های اطلاعاتی یا درس‌های آموخته‌شده را اندازه‌گیری می‌کنند. شاخص‌های نتیجه تأثیر یا ارزش مدیریت دانش را بر عملکرد سازمانی، مانند رضایت مشتری، نوآوری، یا سودآوری اندازه‌گیری می‌کنند. با استفاده از شاخص‌های عملکرد مدیریت دانش، می‌توانید پیشرفت و دستاوردهای مدیریت دانش خود را نظارت و ارزیابی کنید، ارزش و مزایای مدیریت دانش خود را به اشتراک بگذارید و نشان دهید، اهداف و همچنین مقاصد مدیریت دانش خود را با استراتژی و چشم‌انداز سازمانی خود هماهنگ کنید.

ارزیابی قابلیت مدیریت دانش

روش سوم برای اندازه‌گیری بلوغ و قابلیت مدیریت دانش، استفاده از ارزیابی قابلیت مدیریت دانش است. این روشی است که دارایی‌ها و قابلیت‌های دانش یک سازمان مانند ذخایر دانش، جریان‌ها یا شبکه‌ها را ارزیابی می‌کند. ارزیابی قابلیت مدیریت دانش را می‌توان با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلفی مانند ممیزی دانش، نقشه‌های دانش، تجزیه‌وتحلیل شبکه‌های اجتماعی یا نظرسنجی‌های دانش انجام داد. این ابزارها و تکنیک‌ها می‌توانند به شما در شناسایی و تجزیه‌وتحلیل منابع، انواع، مکان‌ها و استفاده از دانش در سازمان خود و همچنین شکاف‌ها، موانع و فرصت‌های بهبود و ارتقای دانش کمک کنند. با استفاده از ارزیابی قابلیت مدیریت دانش، می‌توانید دارایی‌ها و قابلیت‌های دانش خود را درک کرده و از آن‌ها استفاده کنید، منابع و تخصیص دانش خود را بهینه کنید و فرهنگ و محیط دانش را پرورش دهید.

معیار سنجش و محک زدن مدیریت دانش

راه چهارم برای اندازه‌گیری بلوغ و قابلیت مدیریت دانش، استفاده از معیار سنجش و محک مدیریت دانش است، این معیار، فرآیندی است که عملکرد و عملکرد مدیریت دانش شما را با سایر سازمان‌ها یا استانداردهای موجود و مرتبط مقایسه می‌کند. معیار سنجش مدیریت دانش می‌تواند به‌صورت داخلی یا خارجی و با استفاده از منابع مختلف داده‌ها و اطلاعات، مانند نظرسنجی، مصاحبه، مطالعات موردی یا گزارش‌ها انجام شود. این معیار می‌تواند به شما کمک کند بهترین شیوه‌ها و درس‌های آموخته‌شده از سازمان‌های دیگر را شناسایی و بکار بگیرید، کیفیت و برتری مدیریت دانش خود را بهبود ببخشید و رقابت و شهرت یا اشتهار مدیریت دانش خود را افزایش دهید.

ماتریس بلوغ و قابلیت مدیریت دانش

روش پنجم برای اندازه‌گیری بلوغ و قابلیت مدیریت دانش استفاده از ماتریس بلوغ و قابلیت مدیریت دانش است. ابزاری است که چهار روش قبلی را در یک چارچوب جامع ادغام می‌کند. یک ماتریس بلوغ و قابلیت مدیریت دانش می‌تواند به شما کمک کند تا بلوغ و توانایی مدیریت دانش خود را در ابعاد یا جنبه‌های مختلف مدیریت دانش، مانند استراتژی، فرهنگ، فرآیندها، فناوری یا حاکمیت تجسم و مقایسه کنید. ماتریس بلوغ و توانایی مدیریت دانش همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا اقدامات و ابتکارات بهبود مدیریت دانش خود را بر اساس سطح بلوغ و توانایی مدیریت دانش فعلی و دلخواه خود اولویت‌بندی و متعادل کنید.

و حرف آخر اینکه:

اختصاص فضایی برای به اشتراک گذاشتن مثال‌ها، داستان‌ها یا بینش‌هایی که در هیچ‌یک از بخش‌های قبلی نمی‌گنجد.

 

منبع:

https://www.linkedin.com/advice/3/what-key-indicators-benchmarks-measuring-knowledge

[1] Knowledge Management Assessment Tool

[2] Asian Productivity Organization

[3] Knowledge Management Maturity Model