دانش رویه‌ای چیست و چگونه می‌توان از آن بهره برد؟

احتمالاً تابه‌حال، در مورد اهمیت اشتراک دانش و مدیریت دانش در شرکت خود شنیده‌اید. موضوع خیلی ساده به نظر می‌رسد: تمرکز بیشتر بر انتشار مؤثر دانش در سراسر شرکت، منجر به افزایش عملکرد کارکنان می‌شود. جریان کارآمد دانش در داخل یک گروه مزایای مشخصی را به همراه دارد. خواه افزایش فروش، سودآوری، یادگیری، کیفیت باشد یا تقویت روحیه گروه. این بار، ما به‌نوعی از دانش به نام دانش رویه‌ای به‌عنوان یک نوع خاص از دانش نگاهی خواهیم کرد و به پیامدهای آن در داخل سازمان‌ها، اشاره خواهیم کرد.

تعریف دانش رویه‌ای

مطابق با تعریف Training Industry، «دانش رویه‌ای به دانش چگونگی انجام یک مهارت یا کار خاص» اشاره دارد. بنابراین، این نوع دانش را می‌توان «دانش عملی» نیز نامید. دانش رویه‌ای بر روش موردنیاز برای انجام وظایف خاص، استفاده از نرم‌افزار یا تجهیزات یا پیروی از دستورالعمل‌ها متمرکز است. این نوع دانش را می‌توان از طریق آزمون‌وخطا یا با یادگیری از خبرگان و همتایانی که دارای تجربه کافی هستند و چگونگی انجام فعالیت‌های خاص می‌دانند، آموخت.

دانش رویه‌ای اغلب به‌عنوان «توضیح دشوار» نامیده می‌شود. کسی که برای مدت طولانی در یک نقش (وظیفه) کار کرده است، برای انتقال و آموزش رویه‌های استاندارد به فردی که به تازگی استخدام‌ شده است، تلاش می‌کند؛ زیرا آن‌ها در سازمان به‌اصطلاح جا افتاده‌اند و اغلب بدون فکر کردن وظایف خود را انجام می‌دهند.  یک مثال ساده از دانش رویه‌ای، که در زندگی شخصی بیشتر افراد وجود دارد، بستن بند کفش است. این یک کار نسبتاً ساده است که به‌سرعت پس از یادگیری نحوه انجام آن، به دانش ضمنی تبدیل می‌شود. توجه داشته باشید که «دانش ضمنی» به نوع دیگری از دانش اشاره نمی‌کند. این موضوع روی این نکته را پررنگ می‌کند که دانش رویه‌ای به‌سرعت به رفتار ریشه‌ای تبدیل می‌شود.

برای بهبود دانش رویه‌ای، معمولاً لازم است خودتان وظایف را به‌صورت فیزیکی انجام دهید. به دست آوردن دانش رویه‌ای ازطریق مطالعه تئوری به‌تنهایی دشوار است، اما می‌تواند به‌سرعت به دانش ضمنی تبدیل شود و این مهم در صورتی اتفاق می‌افتد که کارها بارها و بارها انجام شوند.

نمونه‌های دانش رویه‌ای

برخی از نمونه‌های رایج دانش رویه‌ای در محل کار شامل موارد زیر است:

• راه‌اندازی یک سیستم مدیریت محتوا: کارمندانی که مدتی است با یک سیستم آنلاین کار می‌کنند، آن را مانند کف دست خود می‌شناسند. انتقال مؤثر این دانش رویه‌ای به کارکنان جدید برای حفظ عملکرد ثابت بسیار مهم است.
• برنامه‌های کاربردی مالکیت فکری: حقوق مالکیت فکری، اغلب به ارسال اطلاعات رویه‌ای مرتبط وابسته است. علاوه بر جزئیات مربوط به خود مورد، مجوز مالکیت فکری باید شامل اطلاعاتی در مورد نحوه استفاده از مورد باشد.
• سیاست‌ها و رویه‌ها: چگونه کارها را انجام می‌دهیم؟ این سؤالی است که هر کارمندی باید بتواند به‌سرعت به آن پاسخ دهد. پیروی از سیاست‌ها و شیوه‌های شرکت برای اطمینان از اینکه فعالیت‌های تجاری به‌طور پیوسته و ایمن اجرا می‌شود بسیار مهم است.

دانش رویه‌ای در مقابل دانش اظهاری (اعلامی)

اغلب گفته می‌شود که بیش از یک‌راه برای تعریف هوش وجود دارد. این به این دلیل است که انواع مختلفی از دانش وجود دارد. دانش اعلامی بیشتر بر واقعیت‌ها، ارقام و اطلاعات خام متمرکز است، درحالی‌که دانش رویه‌ای به این سؤال پاسخ می‌دهد: «چگونه این کار را انجام دهیم؟» یک‌راه ساده برای تمایز بین دانش رویه‌ای و دانش اعلامی، در نظر گرفتن دانشی است که برای انجام فعالیت خود نیاز دارید. به این مثال توجه کنید: دانشی که برای دریافت گواهینامه رانندگی خود نیاز دارید را در نظر بگیرید. آموزش و آزمون تئوری، دانش اعلامی شما را می‌سنجد. آیا پس‌ازاین آزمون، معنی علائم مختلف جاده را می‌دانید؟ آیا به تمام حقایقی که برای رانندگی ایمن نیاز دارید مجهز هستید؟ آزمون عملی شما شامل نشان‌دهنده این است که آیا می‌توانید با خیال راحت با اتومبیل رانندگی کنید. هیچ بررسی از دانش اظهاری شما (حقایق و اطلاعات) وجود ندارد. آزمون عملی کاملاً بر دانش رویه‌ای ضمنی شما در مورد نحوه رانندگی خودرو متمرکز است. البته، به اشتراک‌گذاری دانش اعلامی به‌اندازه به اشتراک‌گذاری این دانش در محل کار مهم است همچنین برقراری ارتباط اطلاعات و حقایق مهم با سایر اعضای گروه، حیاتی است. به اشتراک‌گذاری دانش اعلامی نیز ساده‌تر است؛ زیرا دانش رویه‌ای را نمی‌توان به‌راحتی در یک سند ذخیره و ارسال کرد.

چرا استفاده از دانش رویه‌ای در محل کار ضروری است؟

بهره‌برداری از انتقال مؤثر دانش رویه‌ای در کسب مزیت رقابتی شرکت، بسیار مؤثر است. «فرار مغزها» (از دست دادن دانش هنگام خروج افراد از شرکت) را کاهش می‌دهد و تضمین می‌کند که نسبت بیشتری از نیروی کار، در کارهای ضروری متخصص شوند. برای این منظور به موارد زیر توجه کنید:

• توسعه آموزش‌ها

گاهی اوقات، ممکن است کارمندان جدید نتواند برای مدتی یک کار خاص را انجام دهند. با تمرکز ویژه‌بر بهبود انتقال دانش رویه‌ای، می‌توانید آموزش‌های باکیفیتی در مورد این کار ایجاد کنید تا افراد استخدام‌شده توانایی انجام آن را به دست آورند

• کاهش وابستگی به کارکنان خاص

اگر یک کارمند به‌عنوان «متخصص» در یک کار خاص شناخته شود، نشانه خوبی نیست. اگر آن‌ها شرکت را ترک کنند، دانش رویه‌ای ضمنی آن‌ها از بین می‌رود. بهتر است این کارمندان را تشویق کنید تا دانش خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.

• هماهنگی در گروه

مشابه نکته بالا، اگر کارمندان احساس کنند که دیگران دانش رویه‌ای، ضروری را انباشته می‌کنند، ممکن است نسبت به آن شخص خشمگین شوند. با تمرکز بیشتر بر گسترش دانش رویه‌ای، رشد همه کارکنان را تشویق کنید.

دانش رویه‌ای شرکت خود را ایجاد کنید

ذخیره دانش و به اشتراک‌گذاری آن در میان اعضای گروه هرگز آسان نبوده است. برای این منظور پیشنهاد می‌شود از یک ابزار آنلاین استفاده شود. ابزارهای آنلاین، برای صرفه‌جویی در وقت و هزینه، با ایجاد و به اشتراک‌گذاری دانش بصری و کارآمد، کمک قابل‌توجهی خواهند کرد. با استفاده از این ابزارهای آنلاین، شما می‌توانید تمام دانش رویه‌ای حیاتی را ذخیره کنید و به کارمندان اجازه دهید با یک کلیک آن را جستجو کنند. علاوه براین، می‌توانید با در نظر گرفتن معیارهایی ازجمله تاریخ ثبت و ذخیره (بروز بودن دانش)، تأیید دانش توسط خبرگان و به‌کارگیری آن اطمینان حاصل کنید.

 

 

 

 منبع:

https://elium.com/blog/what-is-procedural-knowledge-and-how-you-can-make-the-most-of-it/