مدتهاست که مدیریت دانش (KM) بهعنوان یک رشته حیاتی در مطالعات کسبوکار ظهور کرده است. این مسئله نشاندهنده اهمیت فزاینده دانش بهعنوان یک دارایی کلیدی برای موفقیت سازمانها است. در دنیای امروز که اطلاعات بهراحتی در دسترس است، توانایی مدیریت و استفاده مؤثر از دانش، برای حفظ مزیت رقابتی سازمانها اهمیت زیادی پیدا کرده است. مدیریت دانش شامل مجموعهای از روشهای شناسایی، ایجاد و توزیع دانش در یک سازمان است که به ایجاد محیطی کارآمدتر و نوآورانهتر کمک میکند. این مقاله به بررسی نقش کلیدی نظرسنجی در پیادهسازی مدیریت دانش میپردازد.
دیدگاه آکادمیک درباره مدیریت دانش
از منظر آکادمیک، مدیریت دانش مفاهیم مختلفی ازجمله مدیریت بازرگانی، علوم اطلاعات و تئوری سازمانی را با همدیگر ادغام میکند. برای نمونه، ویگ (1997) و علوی و لیدنر (2001) ازجمله پژوهشگرانی هستند که به این حوزه پرداختهاند. محققانی نظیر نوناکا و تاکوچی بر اهمیت دانش ضمنی – دانشی نانوشته که اغلب ارزشمندترین نوع دانش در سازمانها به شمار میآید – تأکید کردهاند. مدل SECI که توسط این دو محقق پیشنهاد شده، فرآیند پویای خلق دانش در شرکتها را به تصویر میکشد.
مدیریت دانش فقط به مدیریت اطلاعات محدود نمیشود، بلکه شامل ایجاد فرهنگی است که به اشتراکگذاری دانش و یادگیری مستمر را تشویق میکند. داونپورت و پروساک (1998) اشاره میکنند که مدیریت دانش مؤثر، ترکیبی از سه عنصر کارکنان، فرآیندها و فناوری است. این امر نیازمند ایجاد یک فرهنگ سازمانی پایدار است که از به اشتراکگذاری بینشها و تجربیات حمایت کرده و زمینههای بهبود مستمر و نوآوری را فراهم آورد.
برای مطالعهی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.
نقش نظرسنجی در پیادهسازی موفق مدیریت دانش
نظرسنجی امکانات زیادی را در راستای اتخاذ رویکردی سیستماتیک برای جمعآوری، تحلیل و بهرهبرداری از دانش در اختیار سازمانها قرار میدهد. نظرسنجیها در مدیریت دانش اهداف مختلفی را دنبال میکنند، از ارزیابی وضعیت فعلی منابع دانش گرفته تا تحلیل شکافهای دانشی و فرصتهای بهبود.
نظرسنجیها میتوانند به ارزیابی داراییهای دانشی موجود در یک سازمان کمک کنند. با پرسش از کارکنان درباره سطح دسترسیشان به اطلاعات، کارآمدی فرآیندهای دانش، ارتباط دانش موجود با وظایف آنها و همچنین توانایی کارکنان در به اشتراکگذاری درسآموختههایشان، سازمانها میتوانند تصویری روشن از سطح بلوغ مدیریت دانش به دست آورند.
این رویکرد تشخیصی به شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان کمک میکند. بهعنوانمثال، لیبوویتز و رایت (1999) نشان دادهاند که استفاده از نظرسنجی میتواند بینشهای ارزشمندی درباره چگونگی مدیریت و بهرهبرداری از دانش در بخشهای مختلف ارائه دهد.
نظرسنجی ابزاری مؤثر در شناسایی شکافهای دانش
یکی از کاربردهای نظرسنجی در مدیریت دانش، استفاده از این ابزار برای شناسایی شکافهای دانشی سازمانها است. سازمانها با دریافت نظرات کارکنان درباره اطلاعاتی که احساس میکنند ناکافی است، میتوانند بخشهایی را که نیاز به بهبود دارند، شناسایی کنند. این بازخوردها شامل سؤالاتی درباره دسترسی به مخازن دانش، اثربخشی برنامههای آموزشی و کارآیی کانالهای ارتباطی هستند.
نظرسنجی ابزاری مؤثر در تقویت فرهنگ اشتراک دانش
نظرسنجیها میتوانند به شناسایی موانعی که کارکنان در به اشتراکگذاری دانش با آنها روبرو هستند کمک کنند. این نظرسنجیها میتوانند سؤالاتی درباره تمایل به اشتراکگذاری دانش، عوامل مشوقهای و کارآمدی ابزارها و روشهای کنونی به اشتراکگذاری دانش باشند. تحقیقات اردیشویلی، پیج و ونتلینگ (2003) نشان داده که شناخت این موانع از طریق نظرسنجیها میتواند به مداخلات مدیریت دانشی هدفمندتر و مؤثرتری منجر شود.
نظرسنجی ابزاری مؤثر در اندازهگیری نتایج مدیریت دانش
یکی دیگر از کاربردهای نظرسنجی در پیادهسازی مدیریت دانش، کمک به اندازهگیری نتایج پیادهسازی مدیریت دانش در سازمان است. با ارزیابی دورهای نظر کارکنان درمورد اثربخشی مدیریت دانش، سازمانها میتوانند میزان پیشرفت مدیریت دانش را رصد کرده و تصمیمات خود را بر دادههای موثق بنا کنند. این چرخه بازخورد، به مدیران اطمینان میدهد که تکنیکهای مدیریت دانش با اهداف سازمانی همسو بوده و تجربه کارکنان از تکامل پیوسته مدیریت دانش خبر میدهد.
نظرسنجی و استراتژی مدیریت دانش
استراتژی مدیریت دانش بخش مهمی از تلاشهای مدیریت دانش در یک سازمان است (زک 1999). دادههای بهدستآمده از نظرسنجیها میتوانند به شکلدهی استراتژی کلی مدیریت دانش کمک کنند و مبنایی دادهمحور برای توسعه سیاستها، انتخاب فناوریهای مناسب و طراحی برنامههای آموزشی فراهم آورند. به گفته مالهوترا (2000)، نظرسنجیها به همسوسازی ابتکارات مدیریت دانش با اهداف استراتژیک سازمان کمک میکنند.
نتیجهگیری
مدیریت دانش، یکی از اجزای ضروری کسبوکارهای مدرن است که چارچوبی برای استفاده از هوش جمعی سازمان فراهم میآورد. نقش کلیدی نظرسنجی در پیادهسازی مدیریت دانش به اتخاذ روشی ساختاریافته برای ارزیابی داراییهای دانشی، تحلیل شکافها و تقویت فرهنگ به اشتراکگذاری دانش اشاره دارد. با ادغام دادههای نظرسنجی در استراتژیهای مدیریت دانش، سازمانها میتوانند فرهنگ یادگیری و نوآوری مستمر را تقویت کرده و مقدمات دستیابی به موفقیتی بلندمدت را فراهم کنند.
منبع:
https://www.linkedin.com/pulse/knowledge-management-toolkit-surveys-zefstories-r486f/
