در این مطلب به بررسی یکپارچهسازی مدیریت تغییر با یک چارچوب مدیریت دانش میپردازیم. برای اینکه سازمانها بتوانند در آیندهای پر از عدم قطعیت و پیشبینیناپذیری موثر و پایدار باشند، باید بتوانند با موفقیت، خود را با شرایط متغیر وفق دهند. برنال پیکادو آرگوئلو و ویسنته گونزالس-پریدا، نویسندگان مقالهای جدید که در مجله Information منتشر شده است، معتقدند که سازمانها با ادغام مدیریت تغییر با یک چارچوب مدیریت دانش (KM) میتوانند بهترین آمادگی را برای آینده داشته باشند.
برای تسهیل این امر، پیکادو آرگوئلو و گونزالس-پریدا یک روش هشت مرحلهای را پیشنهاد میکنند که با ترکیب یک مدل مدیریت تغییر و یک چارچوب برای مدیریت، داراییهای نامشهود و مدیریت دانش توسعه یافته است.
برای مطالعهی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.
برای مدل مدیریت تغییر، پیکادو آرگوئلو و گونزالس-پریدا پس از بررسی ادبیات و رویکردهای مدیریت تغییر، مدل ADKAR® شرکت Prosci را انتخاب کردند (شکل 1). این مدل بر این اساس استوار است که تغییر سازمانی تنها زمانی ممکن است که افراد تغییر کنند. “ADKAR” یک مخفف برای پنج نتیجهای است که یک فرد باید برای موفقیت در تغییر به آنها دست یابد: آگاهی، تمایل، دانش، توانایی و تقویت. مدل ADKAR نزدیک به دو دهه پیش توسط جف هایات، بنیانگذار Prosci، پس از مطالعه الگوهای تغییر در بیش از 700 سازمان توسعه یافت. Prosci بیان میکند که از آن زمان تاکنون، هزاران رهبر تغییر در سراسر جهان از این مدل استفاده کردهاند.
شکل 1. مراحل مدل ADKAR. منبع: اقتباس شده توسط پیکادو آرگوئلو و گونزالس-پریدا (2024) از مدل ADKAR پروسای.
چارچوب مدیریت داراییهای نامشهود و مدیریت دانش که قبلاً در یک مقاله کنفرانسی در سال 2021 منتشر شده بود، توسط یکی از نویسندگان مشترک مقاله تازه منتشر شده در سال 2024، ویسنته گونزالس-پریدا، و گروهی از همکارانش ارائه شده است. چارچوب گونزالس-پریدا و همکارانش (شکل ۲) با گردآوری الزامات استاندارد ISO 55001 (الزامات سیستم مدیریت دارایی) و استاندارد ISO 30401 (الزامات سیستم مدیریت دانش) توسعه یافته است تا دانش را به عنوان یک دارایی نامشهود در سازمانها مورد بررسی قرار دهد.
شکل 2. چارچوب مدیریت داراییهای نامشهود و دانش. منبع: گونزالس-پریدا و همکاران (2021)
گونزالس-پریدا و همکارانش معتقدند که فرآیندهای سازمانی در چارچوب مدیریت داراییهای نامشهود و مدیریت دانش آنها با هوش مصنوعی (AI) پشتیبانی میشود. این دیدگاه با آنچه تام داونپورت به عنوان احیای مدیریت فرآیندهای کسبوکار (BPM) با استفاده از هوش مصنوعی میبیند، همراستا است. این موضوع در مقالهای آینده در مجله RealKM بررسی خواهد شد. داونپورت بهعنوان یکی از رهبران برجسته اولیه در مدیریت دانش شناخته میشود؛ او به همراه لری پروساک کتاب برجسته “دانش کاری” را تألیف کرده است. اکنون، او به عنوان یکی از رهبران برجسته در استفاده عملی از هوش مصنوعی در سازمانها ظاهر شده است.
روششناسی هشت مرحلهای
پیکادو آرگوئلو و گونزالس-پریدا روششناسی هشت مرحلهای زیر را ارائه میدهند که آن را جهانی، سادهسازیشده، مبتنی بر مدل ADKAR و پیادهسازیشده در چارچوب مدیریت داراییهای نامشهود و مدیریت دانش میدانند:
مرحله ۱: تعریف توانمندیها و حوزههای دانش
- هدف: شناسایی توانمندیها و حوزههای دانش کلیدی بر اساس استراتژی کسبوکار.
- اقدام: انجام یک تحلیل استراتژیک برای تعیین شایستگیهای حیاتی که برای رشد و پایداری کسبوکار ضروری هستند.
- مرجع: مرحله اول چارچوب مدیریت دانش.
مرحله 2: اولویتبندی توانمندیها و حوزههای دانش
- هدف: تعیین اولویت بین توانمندیها و حوزههای دانش شناسایی شده.
- اقدام: استفاده از معیارهای تاثیرگذاری و فوریت برای اولویتبندی حوزههای دانشی که نیاز به مداخله فوری دارند.
- مرجع: مرحله دوم چارچوب مدیریت دانش.
مرحله 3: آگاهیسازی
- هدف: ایجاد آگاهی از نیاز به تغییر در سازمان.
- اقدام: ارتباط اهمیت مدیریت داراییهای نامشهود و دانش، با تاکید بر مزایا و تاثیر آن بر بهرهوری سازمانی.
- مرجع: مرحله اول مدل ADKAR.
مرحله 4: تمایل
- هدف: تقویت تمایل به مشارکت و حمایت از تغییر.
- اقدام: مشارکت کارکنان کلیدی و رهبران فکری برای ترویج تغییر، رفع هرگونه مقاومت و ایجاد انگیزه برای مشارکت.
- مرجع: مرحله دوم مدل ADKAR.
مرحله 5: دانش
- هدف: ارائه دانش مورد نیاز برای اجرای تغییر.
- اقدام: طراحی وارائه برنامههای آموزشی و توسعهای که حوزههای دانش و توانمندیهای اولویتدار را پوشش میدهند.
- مرجع: مرحله سوم مدل ADKAR.
مرحله 6: توانایی
- هدف: توسعه مهارتهای لازم برای بهکارگیری دانش کسبشده.
- اقدام: فراهم کردن فرصتها و منابع عملی برای کارکنان تا بتوانند آنچه را که آموختهاند در کارهای روزمره خود به کار ببرند.
- مرجع: مرحله چهارم مدل ADKAR.
مرحله 7: تقویت
- هدف: اطمینان از پایداری تغییرات در بلندمدت.
- اقدام: پیادهسازی مکانیسمهای پیگیری و تقویت، مانند ارزیابیهای دورهای و سیستمهای پاداش.
- مرجع: مرحله پنجم مدل ADKAR.
مرحله 8: ارزیابی و بهبود مستمر
- هدف: ارزیابی اثربخشی تغییر و ایجاد بهبودهای مستمر.
- اقدام: انجام تحلیل شکاف و ارزیابی چرخه عمر توانمندیها و منابع، پیادهسازی بهبودها بر اساس نتایج بهدستآمده.
- مرجع: مراحل هفت و هشت چارچوب مدیریت دانش.
پیکادو آرگوئلو و گونزالس-پریدا به مطالعه موردی یک شرکت تولید مواد غذایی بهعنوان تأیید انتخاب مدل ADKAR پرداختهاند. روششناسی ۸ مرحلهای که آنها با ترکیب مدل ADKAR و چارچوب مدیریت داراییهای نامشهود و مدیریت دانش ارائه کردهاند، اکنون نیاز به آزمایش در سازمانها دارد. این کار باید بهطور ایدهآل از طریق همکاری محققان مدیریت دانش (مانند پیکادو آرگوئلو و گونزالس-پریدا)، متخصصان مدیریت دانش و رهبران سازمانی و/یا تغییرآفرینان انجام شود.
Picado Argüello, B., & González-Prida, V. (2024). Integrating Change Management with a Knowledge Management Framework: A Methodological Proposal. Information, 15(7), 406.
González-Prida, V., Guillén, A., Parra, C., Candón, E., & Martínez-Galán, P. (2021, August). An intangible asset management proposal based on ISO 55001 and ISO 30401 for knowledge management. In World Congress on Engineering Asset Management (pp. 231-240). Cham: Springer International Publishing.
Davenport, T. H., & Prusak, L. (1998). Working knowledge: How organizations manage what they know. Harvard Business Press
