داستانسرایی یکی از تکنیکهای مدیریت دانش است که در چندسال گذشته مورد توجه سازمانها قرارگرفته است. در ادامه تلاش شده تا این تکنیک از زاویه دیگری موردبررسی قرار گیرد.
استفاده از داستانسرایی و یادگیری غیررسمی در محل کار
برنامههای آموزشی ساختاریافته و دورههای آموزشی رسمی بهصورت سیستماتیک به یادگیری و ارتقاء مهارتها در محیطهای حرفهای میپردازند که این امر آنها را در دنیای حرفهای بسیار محبوب ساخته است. بیشک، این روشها راهحلهای مؤثری برای پاسخگویی به نیازها، دنبال کردن روندهای صنعت و نوسانات بازار هستند؛ اما بسته به مورداستفاده، ممکن است دارای محدودیتهایی نیز باشند.
اگر بخش منابع انسانی یا آموزش و توسعه سازمان شما به چالشهایی که برنامههای آموزشی سنتی با آن مواجه هستند پی برده باشند، ممکن است به دنبال راهحلهای جایگزینی باشند. در اینجاست که یادگیری غیررسمی وارد میشود. در این مقاله، بررسی خواهیم کرد که چگونه سازمان شما میتواند با تلفیق داستانسرایی و یادگیری غیررسمی، محتوای آموزشی جذاب و نوینی ایجاد کند تا کارکنان خود را بهروز و ماهر نگه دارد.
برای مطالعهی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.
ارزش یادگیری غیررسمی در محیط کار
چند دهه پیش، کسی فکر نمیکرد که یادگیری غیررسمی جایی در محیطهای سازمانی پیدا کند. درحالیکه رهبران آموزش و توسعه همچنان به جستجو، بررسی و ابداع روشهای نوآورانه برای پرورش و ترویج مجموعههای مهارتی متنوع و پرتقاضا ادامه میدهند، آموزشهای رسمی هنوز هم برای بسیاری از سازمانها روش مناسبی است. بخشهای آموزشی همچنان سالانه هزاران دلار سرمایهگذاری میکنند تا محتوای آموزشی ساختاریافتهای را طراحی، خلق و به کارکنان خود ارائه دهند و این کار بدی نیست! بااینحال، ساختن تیمی پویا و چندوجهی نیازمند بیش از یک جلسه آموزشی سالانه است تا اطمینان حاصل شود کارکنان مهارتهای متنوع و مورد تقاضا را که آنها به دنبالش هستند، کسب کنند.
آموزش غیررسمی به فرآیند کسب دانش و مهارتها از طریق تعامل و همکاری مستمر با همکاران اطلاق میشود، حتی اگر این کار به شکل غیررسمی و روزمره انجام شود. مشاهدات، تجربیات و به اشتراکگذاری دانش میان همکاران میتواند وسیلهای برای پرورش انواع مختلفی از مهارتها باشد که در بسیاری از صنایع بسیار محبوب هستند. علاوه بر این، از نظر فرهنگ شرکت، روشی عالی برای پرورش محیطی متمرکز بر یادگیری مستمر و رشد است. همچنین، انعطافپذیری و تطبیقپذیری را تشویق میکند، زیرا دانش بهطور آزادانه میان اعضای تیم پخش میشود. گاهی اوقات، ممکن است در حین ناهار با همکارتان به اطلاعات حیاتیای برخورد کنید که به شما کمک میکند وظیفهای را به پایان برسانید. در نهایت، یادگیری غیررسمی میتواند در افزایش میزان مشارکت و رضایت کارمندان مؤثر باشد؛ آموزش تبدیل به فرآیندی لذتبخش میشود که منجر به کاهش تمرکز نمیگردد.
داستانسرایی؛ محرکی در آموزش و توسعه
در زمینه یادگیری غیررسمی، حتی درخواست از یک متخصص برای برگزاری گفتگویی غیررسمی با کارمندانتان میتواند پایههای لازم را پوشش دهد. بااینحال، ایده پشت پیادهسازی یک طرح آموزشی که بر یادگیری غیررسمی متمرکز است، این است که آن را برای کارمندانتان لذتبخش، جذاب و پرکشش کنید. هر برنامه آموزشی نیازمند تنظیم اهدافی است که نتایج ملموسی به دنبال داشته باشد.
برای ادغام موفق یادگیری غیررسمی در برنامه آموزش و توسعه خود، میتوانید آن را با داستانسرایی ترکیب کنید. هر داستان، چیزی برای آموزش به ما دارد. رهبران آموزش و توسعه بهطور فزایندهای به سمت داستانسرایی روی آورده و روشهای خلاقانهای برای بهرهبرداری از آن در محیط کار ابداع میکنند. فارغ از نوع آموزش، چه رسمی باشد و چه غیررسمی، مواد یادگیری نباید بهصورت تودهای خشک و بیپایان از اطلاعات درآید.
بنابراین، داستانسرایی میتواند تحرک اضافی به ابتکار عمل شما ببخشد. اگر زحمت ایجاد محیطی را کشیدهاید که در آن یادگیری غیررسمی رشد کند، یک قدم فراتر بروید و داستانسرایی را به آن اضافه کنید. روایت داستانها به تفکر خلاقانه و نوآورانه دامن میزند و ذهنیت محوریت حل مسئله را ترویج میکند. حتی اگر هدف شما پیادهسازی یک برنامه آموزشی ابتدایی و اساسی با استفاده از یادگیری غیررسمی باشد، باز هم فرصت دارید که انواع ایدههای داستانسرایی و روشهای نوین را بیازمایید. برنامه آموزش و توسعه خود را بر اساس یک داستان منحصربهفرد شکل دهید که با فرهنگ و اهداف شرکت شما همخوانی داشته باشد، یا به کارمندان خود انگیزه دهید تا با طراحی داستانهای خود، به این رویکرد آموزشی آزمایشی عمق ببخشند. توجه داشته باشید که تمرکزتان را بر جذابسازی این فرآیند قرار دهید.
ایدههایی برای تلفیق داستانسرایی و یادگیری غیررسمی در برنامه آموزش و توسعه
استفاده از داستانسرایی میتواند یادگیری را در محیطهای غیررسمی ترویج دهد. این کار به دستیابی به نتایج بهینه کمک خواهد کرد. چرا که یادگیری را به فرایندی فراتر از وظیفهای اجباری تبدیل میکند. همچنین میتواند محیطهای رسمی را با ایجاد فضاهایی برای ارتباط و همکاری آزاد و غیررسمی، غیررسمیتر جلوه دهد. برای استفاده کامل از قدرت داستانسرایی و یادگیری غیررسمی، میتوانید از یک یا چند نکته از پیشنهادات زیر استفاده کنید تا استراتژی آموزش و توسعهای برنده و نوآورانه بسازید که حس تازگی و نوآوری داشته باشد.
- متخصصین موضوعی داخلی
افراد شما بهترین داراییهایتان هستند. در بین نیروی کارتان، احتمالاً بیش از یک متخصص موضوعی پیدا خواهید کرد. خواه در مورد مسائل مرتبط با صنعت باشند یا پیشینه تحصیلی/حرفهای جالبی داشته باشند، مهم نیست. متخصصین داخلی شما میتوانند منابع عالی برای ارتقاء برنامه آموزش و توسعه شما فراهم کنند. با آنها مشورت و برای کمک، آنها را جذب کنید. با هم میتوانید داستانها را گردآوری، رویدادهای موضوعی و تخصصی خاصی را سازماندهی یا به راحتی برنامههای آموزشی غیررسمی را راهبری کنید.
- خبرنامهها
بهعنوان یکی از متداولترین روشهای آموزشی غیررسمی، خبرنامهها به تنظیم اطلاعات بهصورت مختصر و قابلفهم کمک میکنند. آنها بهطور مستقیم میتوانند گستره بسیار زیادی از موضوعات را پوشش دهند. بسته به حجم کار، خبرنامه ممکن است بهصورت هفتگی، ماهانه یا سهماهه شامل آخرین اخبار شرکت، روندهای صنعتی یا موضوعات داغ در حوزه موردنظر شما باشد. در این خبرنامهها، میتوانید اطلاعات جذاب، لیستهای پخش و پیشنهاداتی برای پادکستها را درج کنید.
برای بهرهگیری کامل از خبرنامهتان، میتوانید آن را با یک تقویم همراه کنید که جزئیات رویدادها و مهمترین مسائلی که کارمندان شما باید به آن توجه کنند را شرح دهد. بهطورکلی خبرنامهها از به اشتراکگذاری دانش حمایت میکنند و به دلیل چندمنظورگی و قابلیت تطبیقپذیری آنها، فرصتی برای بیان خلاقیت فراهم میکنند. میتوانید یک تیم متخصص برای مدیریت خبرنامه شرکت داشته باشید یا حتی بهتر است هر چند ماه یکبار یک تیم متنوع از کارمندان برای تدارک آن تشکیل دهید.
- گردش شغلی
آیا نقشی در شرکت وجود دارد که همواره میخواستید آن را امتحان کنید یا بیشتر درباره آن بدانید؟ گردش شغلی به کارمندان کمک میکند تا کمی از روند روزمره خود کناره بگیرند و مدت کوتاهی به بخش دیگر منتقل شوند. آنها میتوانند ارائهای ابتدایی (ترکیبی از داستانگویی، تشبیهها و مقایسهها) را که قابلفهم است، دریافت نمایند. واحد/اداره میزبان میتواند از روشهای زیر برای آموزش و توسعه این افراد استفاده کند:
- طراحی یک مجله که در آن به شرح وظایف اصلی واحد/اداره پرداخته شده است.
- استفاده از داستانها برای توضیح نحوه رسیدن به وضعیت فعلی
- جمعآوری منابع برای شروع در زمینه مورد نظر
اگر نقشی که فرد در حال انتقال به آن است، بسیار تخصصی باشد، او میتواند منابعی را در مورد چگونگی شروع کار در زمینه موردنظرش جمعآوری کند. این کار انگیزه لازم برای شروع کار جدید را در چنین افرادی ایجاد خواهد کرد.
- ساخت کتابخانه محتوا
کتابخانههای محتوا بهعنوان مراکز پخش دانش عمل میکنند و به همین دلیل در حلقههای یادگیری الکترونیکی بسیار محبوب هستند. شما میتوانید از این کتابخانهها برای گردآوری گزارشهایی استفاده کنید که بر روی دستیابی به اهداف، تجربه کارمندان و رشد سازمانی تمرکز دارند. هر کارمند میتواند از این کتابخانه برای به اشتراکگذاری تجربیات و تخصص خود با سایر اعضای تیم استفاده نمایند. بهعنوان گزینه دیگر، آنها میتوانند بهصورت مشترک یک روزنامه شامل دستاوردها و چالشهایی که شرکت پشت سر گذاشته است، طراحی کنند. کتابخانههای محتوا میتوانند در حالتهای زیر نیز توسط افراد شرکت به کار گرفته شوند:
- بهعنوان پلتفرمهای به اشتراکگذاری دانش: بارگذاری مطالب جذاب در مورد پیشرفتهای صنعتی و روندهای نوظهور
- بهعنوان پلتفرمهای انتشاری: ایجاد و به اشتراکگذاری محتواهای بکر و خاص در زمینه موردعلاقه
جمعبندی
ترکیب یادگیری غیررسمی با داستانسرایی انرژی و پتانسیل بیشتری به هر برنامه آموزش و توسعهای میدهد. این دو رویکرد، آموزشی جذاب و نوآورانه را ارائه میدهند که افراد را به بهترین و پویاترین شکل، آماده میسازند؛ بنابراین فقط کافی است تا این تکنیکها را به بهترین شکل در برنامه آموزشی خود ادغام کنید. امید است با استفاده از نکات این مقاله، انگیزه بیشتری برای ساخت یک استراتژی موفق در زمینه آموزش و توسعه کسب کرده باشید که به مشارکت و بهبود مهارتهای کارکنان کمک کند. اگر میخواهید داستانسرایی را بهعنوان محور اصلی برنامه آموزشی خود انتخاب کنید، باید به دنبال ارائهدهندگان برتر محتوا در شرکت برای جذاب کردن فرآیند یادگیری باشید.
