روندهای مدیریت دانش در سال 2024 استراتژی‌ها، ابزارها و شیوه‌هایی که استانداردهای مدیریت دانش را تعیین می‌کنند.
با آغاز سال 2024، حوزه مدیریت دانش (KM) با سرعت بی‌سابقه‌ای به تکامل خود ادامه می‌دهد که ناشی از پیشرفت‌های فناوری، تغییر پویای محیط کار و ارزش روزافزون سرمایه فکری در دنیای شرکت‌ها است. امسال، ما شاهد روندهای تحول‌آفرین در مدیریت دانش هستیم که نه‌تنها نحوه جذب، مدیریت، اشتراک، ایمن‌سازی و استفاده سازمان‌ها از دانش را تغییر شکل می‌دهند، بلکه ساختار یادگیری و همکاری سازمانی را نیز بازتعریف می‌کنند. در این مقاله، به روندهای برتر مدیریت دانش در سال 2024 می‌پردازیم و بررسی می‌کنیم که چگونه این پیشرفت‌ها در نحوه عملکرد و رقابت کسب‌وکارها متحول می‌شوند. از ادغام فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی تا ظهور فرهنگ‌های اشتراک‌گذاری دانش پیچیده‌تر و مشارکتی، این روندها راه را برای رویکردهای پویا، کارآمد و نوآورانه‌تر برای مدیریت دانش هموار می‌کنند.
برای مطالعه‌ی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.
نگاهی به روندهای مدیریت دانش در سال 2024
- مدیریت دانش مبتنی بر هوش مصنوعی
- اکوسیستم‌های دانش یکپارچه
- بازیابی انقلابی: جستجوی پیشرفته مدیریت دانش
- خلق دانش و نوآوری چابک
- استراتژی‌های دانش مبتنی بر تجزیه‌وتحلیل
- دانش اثبات آینده- بایگانی و نگهداری پیشرفته
- یکپارچه‌سازی مدیریت امنیت و دانش
- ظهور مدیریت دانش کارکنان محور
- مدیریت دانش در متاورس[1] (دنیای مجازی): کاوش در قلمروهای جدید
- مدیریت دانش سبز: پایداری در کانون
روندهای مدیریت دانش در سال 2024
- مدیریت دانش مبتنی بر هوش مصنوعی: هوش مصنوعی (AI) در حوزه مدیریت دانش (KM) نفوذ کرده است. ابزارهای هوش مصنوعی اکنون در خودکارسازی تجزیه‌وتحلیل محتوا، افزایش بازیابی دانش، تسریع تولید دانش جدید و ارائه بینش‌های پیش‌بینی کننده مفید هستند. این روند، هوش مصنوعی را نه‌تنها به‌عنوان یک ابزار بلکه به‌عنوان یک شریک جدایی‌ناپذیر در مدیریت دانش سازمانی می‌بیند. به‌عنوان‌مثال، استفاده از پردازش زبان طبیعی، قابلیت‌های جستجوی بصری‌تری را امکان‌پذیر می‌سازد، درحالی‌که الگوریتم‌های یادگیری ماشینی می‌توانند الگوها و اتصالات پنهان را در مجموعه داده‌های وسیع نشان دهند. این ادغام هوش مصنوعی، نحوه ایجاد، مدیریت، دسترسی، کشف و استفاده از دانش را متحول می‌کند و راه را برای شیوه‌های مدیریت دانش هوشمندتر و کارآمدتر و راه‌های جدید هیجان‌انگیز برای استفاده از دانش سازمانی موجود هموار می‌کند.
- اکوسیستم‌های دانش یکپارچه: تکامل از سیستم‌های مدیریت دانش مستقل به پلتفرم‌های دانش یکپارچه نشان‌دهنده تغییر قابل‌توجهی به سمت محیط‌های دانش منسجم‌تر و کاربرپسندتر است. پلتفرم‌هایی مانند SharePoint Online برای ایجاد هاب‌های دانش متمرکز که به‌طور یکپارچه با سایر ابزارهای محل کار ادغام می‌شوند، استفاده می‌شوند. این ادغام تجربه یکپارچه‌تری را تسهیل می‌کند، جایی که اشتراک دانش به بخشی طبیعی از گردش کار روزانه تبدیل می‌شود. این پلتفرم‌ها با تجزیه سیلوها (مخازن دانشی) و متمرکز کردن دانش، همکاری، دسترسی و کارایی را افزایش می‌دهند. آن‌ها همچنین سازمان‌ها را قادر می‌سازند تا از زیرساخت‌های موجود خود استفاده کنند و مدیریت دانش را مقرون‌به‌صرفه تر و مقیاس‌پذیرتر کنند.
- بازیابی انقلابی- جستجوی پیشرفته مدیریت دانش: تکیه بر فناوری‌های جستجوی پیشرفته، نحوه دسترسی و استفاده از دانش را دوباره تعریف می‌کند. تمرکز از برچسب‌گذاری و طبقه‌بندی گسترده به توسعه قابلیت‌های جستجوی غنی‌شده است که می‌تواند به‌طور هوشمندانه محتوا را تجزیه کند. این ابزارهای جستجو که توسط هوش مصنوعی تقویت‌شده‌اند، زمینه و معناشناسی را درک می‌کنند و نتایج دقیق و مرتبط‌تری ارائه می‌دهند. این تغییر زمان و تلاش موردنیاز برای مدیریت پایگاه‌های دانش را کاهش می‌دهد و کاربران را قادر می‌سازد تا اطلاعات موردنیاز خود را به‌سرعت پیدا کنند و بهره‌وری و قدرت تصمیم‌گیری را افزایش دهند. از سوی دیگر، قابلیت‌های جستجوی غنی‌شده نیاز به حفظ سطح معقولی از سازمان‌دهی محتوا را کاهش نمی‌دهد. ابزارهای هوش مصنوعی مانند Microsoft Copilot بینش، پاسخ‌ها و پشتیبانی بسیار بهتری را درصورتی‌که محتوا به‌طور معقولی حفظ‌شده باشد، ارائه می‌کند و از «ROT[2]» (داده‌های اضافی، قدیمی و بی‌اهمیت) اجتناب می‌کند. جستجو فقط به‌اندازه داده‌هایی است که نمایه می‌کند.
- خلق و نوآوری دانش چابک: مفهوم چرخه‌های توسعه دانش چابک به‌عنوان یک‌روند کلیدی در حال ظهور است و شکاف بین مدیریت دانش و نوآوری را پر می‌کند. در این رویکرد، ایجاد و انتشار دانش برای همگام شدن با تقاضاهای بازار که به‌سرعت در حال تغییر است، تسریع می‌یابد. این چابکی، فرهنگ یادگیری و همکاری مستمر را تقویت می‌کند که برای نوآوری بسیار مهم است. با پیاده‌سازی روش‌های چابک در مدیریت دانش، سازمان‌ها می‌توانند به‌سرعت پایگاه دانش خود را به‌روز کنند و اطمینان حاصل کنند که مرتبط و ارزشمند باقی می‌ماند. این روند بر اهمیت مدیریت دانش در حمایت از سازگاری سازمانی و هدایت شیوه‌های نوآورانه تأکید می‌کند.
- استراتژی‌های دانش مبتنی بر تجزیه‌وتحلیل: پذیرش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در استراتژی‌های مدیریت دانش مدرن نقش اساسی دارد. این روند شامل استفاده از داده‌ها برای اطلاع‌رسانی و بهینه‌سازی شیوه‌های مدیریت دانش، از شخصی‌سازی ارائه دانش تا اندازه‌گیری اثربخشی ابتکارات مدیریت دانش است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعاتی در مورد نحوه استفاده از دانش در سازمان ارائه می‌دهد و تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد توسعه محتوا و به اشتراک‌گذاری دانش را ممکن می‌سازد. این رویکرد مبتنی برداده تضمین می‌کند که فعالیت‌های مدیریت دانش با اهداف سازمانی همسو هستند و به نیازهای کاربر پاسخ می‌دهند که منجر به یک استراتژی مدیریت دانش مؤثرتر و تأثیرگذارتر می‌شود.
- دانش اثبات آینده: بایگانی و نگهداری پیشرفته: در عصر دیجیتال، بایگانی موثر و نگهداری داده‌ها برای اثبات دانش سازمانی آینده بسیار مهم است. با رشد تصاعدی داده‌ها، کسب‌وکارها به‌طور فزاینده‌ای بر استراتژی‌هایی برای ذخیره‌سازی کارآمد، بازیابی و بایگانی دانش تمرکز می‌کنند. راه‌حل‌های مبتنی بر ابر (cloud)، در خط مقدم این روند قرار دارند و گزینه‌های مقیاس‌پذیر و امن را برای ذخیره‌سازی حجم وسیعی از داده‌ها ارائه می‌دهند. این راه‌حل‌ها دسترسی آسان و بازیابی دانش آرشیوشده را تسهیل می‌کنند و اطمینان می‌دهند که بینش‌های ارزشمند گذشته در دسترس و مفید باقی می‌مانند. علاوه بر این، سازمان‌ها تأکید بیشتری بر رعایت مقررات حفاظت از داده‌ها دارند و اهمیت رسیدگی مسئولانه و ایمن داده‌ها در حفظ اعتماد و یکپارچگی را درک می‌کنند.
- یکپارچه‌سازی امنیت و مدیریت دانش: تلاقی امنیت اطلاعات و مدیریت دانش همچنان ادامه دارد. این موضوع نشان‌دهنده درک رو به رشدی است که ایمن‌سازی دانش را جزء بسیار مهمی در مدیریت آن می‌داند. این روند شامل توسعه استراتژی‌هایی است که به‌طور مستقیم مدیریت دانش و امنیت سایبری را به هم متصل می‌کند و تضمین می‌کند که دارایی‌های دانش در برابر تهدیدات دیجیتال در حال تکامل محافظت می‌شوند. سازمان‌ها باید کنترل‌های دسترسی قوی، رمزگذاری و ممیزی‌های امنیتی منظم را در تمامی سیستم‌هایی که دانش سازمانی را مدیریت، ذخیره یا انتقال می‌دهند، اجرا کنند.
علاوه بر این، با توجه به اینکه عوامل انسانی نقش مهمی در امنیت اطلاعات بازی می‌کنند، بر آموزش کارکنان در مورد بهترین شیوه‌های امنیتی تأکید می‌شود، با همسویی نزدیک مدیریت دانش و شیوه‌های امنیتی، سازمان‌ها می‌توانند از سرمایه فکری خود محافظت کنند و درعین‌حال، فرهنگ آگاهی امنیتی را تقویت کنند.
- ظهور مدیریت دانش کارمند محور: رویکردهای مدیریت دانش مبتنی بر کارمند در حال شتاب گرفتن هستند و تشخیص می‌دهند که تجربه کاربر کلید اشتراک‌گذاری و استفاده مؤثر دانش است. قیدهای دانش شخصی، رابط‌های کاربرپسند و سیستم‌های توصیه در حال تبدیل‌شدن به ویژگی‌های استاندارد سیستم‌های مدیریت دانش هستند. این ابزارها برای پاسخگویی به ترجیحات و سبک‌های کاری فردی طراحی‌شده‌اند و تعامل و مشارکت در پایگاه دانش را برای کارکنان آسان‌تر می‌کنند. این سفارشی‌سازی، رضایت کاربر و نرخ پذیرش بالاتری را افزایش می‌دهد و درنهایت منجر به اشتراک‌گذاری مؤثرتر و گسترده‌تر دانش در سازمان می‌شود.
- مدیریت دانش در متاورس (دنیای مجازی): کاوش در قلمروهای جدید: پتانسیل فناوری‌های واقعیت مجازی (VR[3]) و واقعیت افزوده (AR[4]) در مدیریت دانش یک مرز هیجان‌انگیز است. متاورس، محیط‌های همه‌جانبه‌ای را برای آموزش، شبیه‌سازی و فضاهای کاری مشترک ارائه می‌دهد که از مرزهای فیزیکی فراتر می‌رود. این فناوری‌ها تجربیات یادگیری تعاملی و جذاب‌تری را امکان‌پذیر می‌کنند و دانش پیچیده‌تر را قابل‌دسترس‌تر و قابل‌درک‌تر می‌کنند. همان‌طور که این فناوری‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند، ادغام آن‌ها در استراتژی‌های مدیریت دانش نشان‌دهنده جهش قابل‌توجهی در نحوه تجربه و اشتراک‌گذاری دانش است.
برای آشنایی با نرم‌افزار مدیریت دانش دانا کلیک فرمایید.
- مدیریت دانش سبز – تمرکز بر پایداری: پایداری به‌طور فزاینده‌ای در حال تبدیل‌شدن به یک ملاحظات کلیدی در شیوه‌های مدیریت دانش است که به‌عنوان مدیریت دانش «سبز» نامیده می‌شود. مدیریت دانش سبز شامل اجرای شیوه‌هایی است که اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های مدیریت دانش را به حداقل می‌رساند، مانند کاهش مصرف کاغذ و بهینه‌سازی ذخیره‌سازی دیجیتال برای مصرف انرژی کمتر. علاوه بر این، سیستم‌های مدیریت دانش برای ترویج و انتشار شیوه‌های پایدار در سازمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند و تعهد به مسئولیت زیست‌محیطی را تقویت می‌کنند. این روند نشان‌دهنده تغییر گسترده‌تر به سمت شیوه‌های کسب‌وکار مسئولیت‌پذیر اجتماعی و پایدار است. همچنین نشان می‌دهد که مدیریت دانش نقش مهمی در ایجاد این تحول بازی می‌کند.
روندهای مدیریت دانش در سال 2024
این روندها و گرایش‌های مدیریت دانش مجموعا نشان‌دهنده برتری مدیریت دانش در سال 2024 است و زمینه‌ای را به نمایش می‌گذارد که به‌طور مداوم برای مقابله با چالش‌های دنیای پیچیده و به‌سرعت در حال تغییر، در حال تحول است. هر گرایش روش‌های نوآورانه‌ای را نشان می‌دهد که از طریق آن دانش مدیریت، ایمن و به کار گرفته می‌شود تا موفقیت و پایداری سازمانی را هدایت کند.
استقبال از این پیشرفت‌ها فقط همگام شدن با پیشرفت‌های فناوری نیست. این در مورد شکل دادن فعالانه آینده‌ای است که در آن دانش محرک اصلی نوآوری، کارایی و رشد پایدار است. با اتخاذ این گرایش‌ها، سازمان‌ها می‌توانند پتانسیل جدید را باز، فرهنگ یادگیری مستمر را تقویت و پایه‌ای قوی برای موفقیت آینده بسازند.
منبع:
https://fireoakstrategies.com/knowledge-management-trends/
[1] Metaverse
[2] redundant, outdated, trivial
[3] Virtual Reality
[4] Augmented Reality