هر سال، APQCفعالیتهای متخصصان مدیریت دانش را بررسی میکند تا اولویتها، چالشها و پیشبینیهای آنها را برای آینده این حوزه ارائه کند. در طول سال 2024، در حین انجام تحقیقات، میزبانی کنفرانسها، وبینارها و میزگردها، توانستیم با بسیاری از خبرگان این حوزه تعامل داشته باشیم. مدیریت دانش همچنان موردتوجه بسیاری از رهبران است که ارزش پیادهسازی قابلیتهای مدیریت دانش و موفقیت کلی سازمان خود را میدانند.
برای مطالعهی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.
درحالیکه برخی از تیمهای مدیریت دانش به سوار شدن بر این موج ادامه میدهند، فرصتهای جدید بسیاری همراه با چالشهای جدید و مداوم وجود دارد. در ادامه برخی از پیشبینیهای من برای تمرکز مدیریت دانش در سال 2025 و موانعی که این حوزه ممکن است با آن روبرو شود، ارائه شده است.
- مشارکت مدیریت دانش و هوش مصنوعی؛ اتصال انسانها و ماشینها
ترکیب هوش مصنوعی AI و هوش مصنوعی مولد یکی از اولویتهای اصلی متخصصان مدیریت دانش در سال 2024 بود و من معتقدم که این روند در سال بعد نیز ادامه خواهد داشت؛ مانند هر فناوری جدید دیگری، بسیاری از شرکتها قبل از شروع به سرمایهگذاری، منابع قابلتوجهی برای کشف قابلیتهای بالقوه هوش مصنوعی برای مدیریت دانش را شناسایی کردهاند.
علیرغم سرمایهگذاریهای قابلتوجه برخی از سازمانهای پیشرو، تحقیقات ما در سال 2024 نشان میدهد که کمتر از یک چهارم سازمانها هوش مصنوعی را بهطور کامل برای مدیریت دانش به کار گرفتهاند و مدتزمانی که اکثر سازمانها انتظار دارند تا از پیادهسازی خود بهرهبرداری کنند هنوز 1 تا 3 سال دیگر است. مشارکت سنتی مدیریت دانش با دیجیتال و/یا فناوری اطلاعات IT فرصت عالی برای موفقیت هوش مصنوعی AI فراهم میآورد. این دو عملکرد همیشه یک تناسب طبیعی داشتهاند.
- اعتماد و پذیرش؛ رسیدگی به چالشهای مدیریت تغییر
همچنین انتظار میرود که میزان سرمایهگذاری در هوش مصنوعی برای اکثر سازمانهای موردبررسی افزایش یابد. کارکنان احساس میکنند بیشازحد کار میکنند و زمان کافی برای مدیریت دانش ندارند، اندازهگیری تأثیر مدیریت دانش و جلب حمایت رهبران نیز چالش برانگیز است و افراد با تغییرات زیادی دست و پنجه نرم میکنند. آیا این موضوع آشنا به نظر میرسد؟ اینها تنها بخشی از موانعی هستند که تیمهای مدیریت دانش با آنها مواجه هستند.
از آنجایی که متخصصان مدیریت دانش، مدیریت دانش را به عنوان یک کسبوکار انسانمحورمیبینند، تحقیقات APQC بهطور مداوم مدیریت تغییر را به عنوان مجموعهای از مهارتهای برتر برای توسعه در اولویتها و روندهای مدیریت دانش شناسایی میکند.
من معتقدم که سال 2025 نیز تفاوتی نخواهد داشت. نکته اصلی این است که مدیریت دانش نیاز به یک استراتژی و رویکرد جامع دارد که شامل تمرکز بر کارکنان، فرآیند، محتوا و فناوری باشد و جنبه انسانی همچنان بهعنوان بزرگترین چالش برای اکثر سازمانها باقی میماند.
هرچه حرکت مدیریت دانش بیشتر شود و مهارتهای بیشتری در زمینه مدیریت تغییر کسب شود، اعتماد بیشتری ایجاد خواهد شد و حمایت رهبران و پذیرش کارکنان از رویکردهای مدیریت دانش درون سازمان از جمله هوش مصنوعی افزایش خواهد یافت.
- انتقال دانش؛ اطمینان از استفاده از دانش
یک چهارم متخصصان مدیریت دانش انتقال دانش را به عنوان اولویت اصلی برای سال 2024 شناسایی کردند. این موضوع همچنان یکی از مباحث داغ در مدیریت دانش باقیمانده و بیش از دو دهه است که محور بسیاری از تلاشهای مدیریت دانش بوده است. بازنشستگیها، توسعه مستمر کارکنان، جذب کارمندان جدید، یادگیری فناوریهای جدید، افزایش بهرهوری و درگیر کردن کارکنان تنها برخی از دلایلی هستند که سازمانها باید بر روی ترکیب قابلیتهای انتقال دانش عمدی (خودخواسته) تمرکز کنند. نحوه انتخاب سازمانها برای رویکرد انتقال دانش، چابک و متنوع خواهد ماند، اما باید عمدی (خودخواسته) باشد.
نتیجهگیری
مدیریت دانش درنهایت به معنای اطمینان از حفظ دانش سازمانی ما برای بقای سازمانها و رقابتپذیری آنها است. اطمینان از اینکه دانش به طور مؤثر منتقلشده است، به این معناست که دانش تنها منتقل یا مستند نشده، بلکه دسترسی به آن، درک آن و سپس استفاده مجدد از آن در همان ظرفیت یا حتی تکامل آن بهگونهای که دانش جدیدی ظهور کند، نیز صورت گرفته است.
