تیم‌های مدیریت دانش اغلب شامل متخصصان فناوری اطلاعات و نویسندگان محتوا است. اما در راس آنها به یک رهبر برای ایجاد ارتباط و راهنمایی کارکنان نیاز دارند. در این مطلب به بررسی وظایف رهبر مدیریت دانش می‌پردازیم.
از اواخر دهه 80 میلادی، سازمان‌ها به‌طور فزاینده‌ای بر مدیریت دانش متمرکز شده‌اند (فرآیندی که از طریق آن سازمان‌ها به جمع‌آوری دانش پرداخته و آن را در دسترس مشتریان و کارکنان قرار می‌دهند.) سازمان‌ها برای ایجاد یک برنامه مدیریت دانش مفید و مؤثر، همچنین برای برنامه‌ریزی و اجرای طرح پیاده‌سازی مدیریت دانش به یک تیم نیاز دارند
به گفته دکتر نیک میلتون، مشاور مدیریت دانش و یکی از نویسندگان کتاب راهنمای مدیریت دانش) راهنمای گام به گام برای تعبیه مدیریت دانش موثر در سازمان، یک رهبر مدیریت دانش باید سیاست داخلی سازمان را درک کرده و بداند که چگونه کارکنان را راهنمایی کند.
در حالی که اعضای تیم مدیریت دانش باید جنبه‌های فنی مدیریت دانش مانند نرم‌افزار پایگاه دانش و مدیریت محتوا را درک کنند، رهبر تیم باید به ایجاد اعتماد در کارکنان پرداخته و اهمیت مدیریت دانش را در سراسر سازمان منعکس نماید.
در اینجا، میلتون نقش، مهارت‌ها و چالش‌های یک رهبر مدیریت دانش را مورد بحث قرار می‌دهد.
یک مدیر دانش چه نقشی در پیاده‌سازی برنامه مدیریت دانش دارد؟
دکتر نیک میلتون: اصطلاح مدیر دانش می‌تواند بسیار گسترده باشد. در واقع، نقش‌های مدیریت دانش متعددی در یک سازمان وجود دارد. اما هر سازمانی که پروژه مدیریت دانش را آغاز می‌کند، تیمی را برای برنامه ریزی و هدایت آن ایجاد می‌کند. نقش آن تیم چیست؟ نقش آنها طراحی سیستم مدیریت دانش برای، آزمایش آن و اجرای آن است.
اگر بخواهید هر سیستم مدیریت دیگری مانند مدیریت کیفیت، مدیریت تنوع یا مدیریت نوآوری را معرفی کنید، تیمی خواهید داشت که شرایط را بررسی می‌کند، چند آزمایش هدفمند انجام می‌دهد و سپس کل کار را از ابتدا تا انتها ارائه می‌دهد. این حداقل یک پروژه دو تا پنج ساله است.
مهارت‌های اساسی موردنیاز یک مدیر دانش
میلتون معتقد است در یک تیم مدیریت دانش، شما به یک رهبر که مسئولیت معرفی مدیریت دانش رابرعهده دارد، نیاز دارید. مهمترین مهارت برای چنین فردی مدیریت تغییر است.
مدیریت دانش فرآیند ترغیب کارکنان به تغییر نگرش است. نگرش کارکنان در ابتدای کار این است که “کار مدیریت دانش یک مسئله جانبی است، من وظایف کاری خود را دارم که باید انجام دهم.” اما تیم مدیریت دانش موظف است در جهت تغییر آن و ایجاد این ذهنیت که کار مدیریت دانش بخشی از شغل آنها است تلاش می‌کنند.
همان‌طور که وقتی صحبت از مدیریت مالی می‌شود، مردم این طرز فکر را درک کرده و می‌دانند که انجام کار بدون درنظر گرفتن پول معنایی ندارد. در مدیریت دانش نیز باید این طرز فکر وجود داشته باشد که انجام کار بدون درنظر گرفتن دانش بی‌معنا است.
در نتیجه، کسی باید مدیریت و هدایت این تغییر در نگرش را برعهده بگیرد، به همین دلیل است که من می‌گویم اولین مهارت برای یک رهبر مدیریت دانش این است که عامل تغییر باشد. دومین مهارت نیز داشتن یک دید درونی خوب از سازمان است، زیرا شما نمی توانید یک سازمان را از بیرون تغییر دهید.
چالش‌های رایج وظایف رهبر مدیریت دانش
- میلتون: تغییر در مدیریت ارشد، اکثر برنامه‌های مدیریت دانش را از مسیر خارج می‌کند. مدیریت دانش اغلب با پشتیبانی و تحت رهبری یک مدیر ارشد، مانند مدیر عامل، چشم انداز آنها شروع می‌شود. در نتیجه، اگر مدیریت ارشد تغییر کند، برنامه‌های مدیریت دانش ممکن است به خطر بیفتد و از مسیر خود منحرف شود. بنابراین می‌توان گفت که یک رهبر مدیریت دانش باید این نکته را درنظر داشته باشد که ممکن است تنها دو تا چهار سال زمان داشته باشد تا با تغییر مدیران ارشد مواجه شود.رهبران مدیریت دانش باید از آن سال‌های اولیه برای نشان دادن ارزش مدیریت دانش در سازمان استفاده کنند و تا آنجا که می‌توانند آن را در فرآیندها، فرهنگ و گردش کار سازمان پیاده کنند. سپس وقتی مدیر ارشد جدید می‌گوید: “به من نشان بده که ارزش افزوده‌ای ایجاد می‌کنی”، رهبر مدیریت دانش در موقعیت بهتری برای انجام این کار است.
- نشان دادن ارزش مدیریت دانش: رهبر مدیریت دانش باید نشان دهد که همه چیز سریعتر و بهینه‌تر شده است. اگر آنها در مراحل اولیه هستند، باید اطلاعات مربوط به هزینه اجرایی نکردن یک برنامه مدیریت دانش بررسی کنید.
رهبر داخلی یا خارجی
میلتون: اگر رهبر سیاست‌های سازمان را درک کند، کمک‌کننده خواهد بود. اگر به‌عنوان یک فرد خارجی وارد شوید، ممکن است خود مدیریت دانش را درک کنید، اما سازمان را درک نکنید. بنابراین، ترجیح می‌دهم که رهبران مدیریت دانش داخلی باشد.
در نظرسنجی‌هایی که انجام داده‌ایم، 90 درصد مواقع رهبران مدیریت دانش داخلی هستند. مدیریت دانش یک مفهوم ساده است، اما تحقق آن در یک سازمان بسیار سخت است.
میلتون: بزرگ‌ترین واکنش‌هایی که دریافت می‌کنید عبارت‌اند از: “اوه، اینجا کار نمی‌کند” و “ما آن را امتحان کردیم و کار نکرد.” خوب است که آنها را به چالش بکشیم. همه می‌گویند “ما باهم فرق داریم” اما این‌طور نیست. آنها انسان هستند مدیریت دانش یک امر انسانی است و شما سعی می‌کنید بر عادات انسانی انباشت دانش غلبه کنید.
رهبران مدیریت دانش به سابقه کافی نیاز دارند تا بتوانند بگویند: “آره، ما آن را امتحان کردیم، اما خوب آن را امتحان نکردیم. این بار ما آن را به‌درستی انجام خواهیم داد.”
آیا چیز دیگری در رابطه با نقش یک مدیر دانش وجود دارد که بخواهید آن را به اشتراک بگذارید؟
میلتون: ما در مورد وظایف رهبر مدیریت دانش صحبت کرده‌ایم نقش فردی که، تغییر را هدایت می‌کند و تیم مدیریت دانش را مدیریت می‌کند. اما مدیران دانش در سطوح مختلف در سازمان وجود خواهند داشت.
