در پژوهش اخیر که در ژورنال «مسائل سیستمهای اطلاعاتی» منتشرشده است، دانشگاه داکوتا به بررسی فناوریهای مورداستفاده در سیستمهای درسآموخته و انواع دانش پشتیبانیشده توسط این سیستمها پرداخته است. از این مطالعه، آنها توصیههایی برای بهبود و تحقیقات بیشتر ارائه کردهاند.
محققان در این پژوهش بررسی نظاممندی از مقالات طراحی سیستمهای درسآموخته در طول دو دهه از ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳ انجام دادند. از طریق جستجو در پایگاههای داده علمی، اعمال معیارهای ورود و خروج و سپس ارزیابی کیفی، ۱۱ مقاله برای تحلیل شناسایی شد.
برای مطالعهی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.
اهمیت سیستمهای درسآموخته
سیستمهای درسآموخته یکی از ابزارهای مهم مدیریت دانش هستند. این سیستمها برای ثبت دانش تجربی مربوط به زمینه، اقدامات و نتایج بهدستآمده از انجام فرآیندها و رویههای سازمانی مختلف طراحیشدهاند. این دانش میتواند به موفقیت یا جلوگیری از شکست کمک کند و یا کارایی را افزایش دهد. درسهای آموختهشده توسط سازمان برای راهنمایی فعالیتهای آینده، دستیابی به نتایج خاص و یا اجتناب از برخی پیامدها استفاده میشوند. همچنین، این سیستمها به بهبود عملکرد سازمانی کمک میکنند و اطمینان حاصل میکنند که دانش تجربی ارزشمند و خاص در زمان و مکان مناسب در دسترس است.
فناوریهای مورداستفاده در سیستمهای درسآموخته
محققان دریافتند که اکثر سیستمهای درسآموخته از فناوریهای وب استفاده میکنند و به تیمهای توزیعشده جغرافیایی و زمانی اجازه میدهند که درسهای آموختهشده را ایجاد و دسترسی پیدا کنند. روشهای مبتنی بر ویکی اغلب استفادهشدهاند که شامل قابلیتهایی برای برچسبگذاری، ارتباط و گروهبندی درسهای آموختهشده برای پشتیبانی بهتر از استفاده مجدد هستند. هرچند برخی سیستمها از برنامههای وب سفارشی نیز بهره بردهاند.
برخی از سیستمها از این الگوی مبتنی بر وب پیروی نکرده و به برنامههای محلی مانند نرمافزار BIM، اکسل و یا نرمافزارهای سفارشی متکی بودهاند. بسیاری از سیستمهای درسآموخته برای پشتیبانی از مدیریت پروژههای ساختمانی، طراحی ساختمان و ارزیابی ریسک در نظر گرفتهشدهاند.
نیاز به پشتیبانی بهتر از دانش پنهان و رویهای
علیرغم اهمیت دانش پنهان در عملکرد سازمانی، محققان این پژوهش دریافتند که تمامی سیستمهای درسآموخته برای مدیریت دانش آشکار مبتنی بر متن طراحی شدهاند. آنها هشدار میدهند که برخی از تحقیقات اولیه در زمینه سیستمهای درسآموخته، ارائه متنی دانش را به عنوان مانعی برای مدیریت دانش مؤثر شناسایی کردهاند، زیرا تصاویر و ویدئوها میتوانند روش مؤثرتری برای ثبت و اجتماعیسازی دانش در فرآیندهای ضمنی باشند. درحالیکه پهنای باند و اتصال به اینترنت چالشهایی برای ذخیره، دسترسی و انتشار این اشکال از دانش ایجاد میکنند، این محدودیت جهانی نیست، بهویژه در سازمانها یا کشورهای دارای منابع بهتر.
عدم پشتیبانی از مدیریت دانش پنهان نشاندهنده این فرض است که دانش پنهان کارکنان بهراحتی قابل توضیح و تبدیل به قالبهای مبتنی بر متن است. اما چنین فرضی ممکن است مدیریت مؤثر دانش تجربی ضمنی را دشوار کند زیرا انتقال و درونیسازی دانش ضمنی، از طریق تجربه و زمان بهتر تسهیل میشود تا از طریق کلمات نوشتاری یا گفتاری.
تأکید بر دانش توصیفی نسبت به دانش رویهای
محققان این پژوهش همچنین تأکید سیستمهای درسآموخته را بیشتر بر دانش توصیفی (Declarative) به جای دانش رویهای (Procedural) مشاهده کردند. دانش رویهای به مراحل، رویهها، توالیها و اقداماتی که برای انجام یک کار لازم است اشاره دارد، درحالیکه دانش توصیفی شامل حقایق، رویدادها، قوانین، روابط و مفاهیم مرتبط با یک کار است. آنها اشاره کردند که این مسئله مورد انتظار است زیرا هدف مدیریت درسآموختهها، اطمینان از ثبت دانش تجربی در قالب موقعیتها، اقدامات و نتایج برای اطلاعرسانی به تصمیمگیریهای آینده است.
بااینحال، یکی از مطالعات بررسیشده نشاندهنده مفید بودن سیستمهای درسآموخته برای مدیریت دانش رویهای در جهت بهبود عملکرد سازمانی است. در محیطی که بهطور فزایندهای رقابتی و منابع محدود است، سازمانها به دنبال بهبود فرآیندهای تجاری دانشمحور هستند که به دانش انسانی، تجربه و خلاقیت متکی هستند.
منبع: