رهبر حامی و موفقیت مدیریت دانش
معمولاً تمامی پروژههای بهبود سازمانی مثل همین مدیریت دانش خودمان در گام نخست با «ارزیابی وضع موجود» یا ارزیابی سطح بلوغ شروع میشود. برای این کار مراجع، مدلها و روشهای متنوعی وجود دارد و هر شرکت مشاوری متناسب با علاقه، توان و نیروهای متخصصی که دارد، از این ابزارها استفاده میکند. ما هم در گروه مشاوره مدیریت دانش دانا همین کار را میکنیم. اما برای شناخت دقیقتر سازمانها، راهکارهای دیگری هم وجود دارد که در مراجع، مدلها و روشهای معمول به آن اشاره نشده است و به نوعی دانش پنهان تیمهای ارائهکننده خدمات مشاوره ایست.
برای من فاز ارزیابی سطح بلوغ مدیریت دانش در پروژههای خارج از شهر تهران از فرودگاه آن شهر شروع میشود! گپ و گفت با راننده محترم سازمان، بخش قابلتوجهی از شرایط و فرهنگ حاکم بر سازمان را بدون سانسور برایم شفاف میکند. در این گفتوگوهای چند دقیقهای و در برخی مواقع چندساعته، مواردی مطرح میشود که شاید بهصورت معمول دریافت آن چندماه به طول بینجامد.
عمو سعید و خاطرات آلمان
چند ماهی است که برای پیادهسازی راهکارهای مدیریت دانش با شرکت کیمیاچوب گلستان همکاری داریم. در اولین سفرم به گلستان و شهر زیبای علیآباد با یک آقای حدود 65 ساله که راننده شرکت بود همسفر شدم. آقا سعید که در مدت کوتاهی متوجه شدم تمام کارکنان شرکت «عمو سعید» صدایش میکنند، قبلاً در همین شرکت و در بخشهای مختلف تولید مشغول به کار بوده و چند سالی است که بازنشسته شده است. معاشرت با عمو سعید اطلاعات بسیار خوبی از وضعیت شرکت به من داد و برخلاف معمول، بیشتر نکاتی که میگفت نقطه قوت سازمان بود. جالبترین بخش صحبتهای عمو سعید به خاطرات حضور 3 ماهه در آلمان برای انتقال خط تولید جدید امدیاف اختصاص داشت. فارغ از مباحث حاشیهای جالبی که برایم تعریف کرد، تمرکز بسیار زیادی بر روی نقش «مهندس» داشت و دقایق زیادی به نقش مهندس در توسعه شرکت و نحوه تعامل مهندس با بچهها و کارهای خوبی که مهندس برای آنها کرده بود پرداخت. با تعریفهای عموسعید و سایر کارکنان شرکت خیلی کنجکاو شدم که مهندس را ببینم، ولی در چند روزی که آنجا بودم، شرایط مهیا نشد.
برای مطالعهی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.
فینال لیگ قهرمانان دانش با حضور مهندس
یکی از اقداماتی که با همکاری واحد متولی مدیریت دانش در کیمیا چوب گلستان انجام دادیم، «برگزاری مسابقه لیگ قهرمانان دانش» در سطح مدیران و روسای شرکت بود. برگزاری این رویداد در 4 روز برنامهریزی شده بود و مجموعاً 12 شرکتکننده با 48 داستان در این مسابقه شرکت کردند و موضوعات بسیار خوبی نیز ارائه شد.
مقرر شد فینال لیگ قهرمانان دانش، در محلی خارج از کارخانه برگزار شود. من هم بهعنوان داور در این رویداد حضور داشتم. در روز فینال که با برنامهریزی بسیار دقیق و توجه به تمامی جزئیات در هتل کانیار برگزار شد، حدود 70 نفر از کارکنان شرکت حضور داشتند؛ «مهندس» هم از ابتدا حضور داشت و با طمأنینه به ارائه تجربیات 12 شرکتکننده گوش میداد. با پایان ارائهها، زمان ناهار فرارسید و قرار بود بعدازآن برندهها معرفی شوند.
همزمان با صرف ناهار نیم ساعتی فرصت شد که با هم صحبت کنیم. از ضرورت و اهمیت مدیریت دانش گفت، از توجه به منابع انسانی بهعنوان سرمایههای شرکت، از نظام ارزیابی عملکرد، منتورینگ، کوچینگ، شایستگی شغلی و اقدامات بسیار خوب و اثربخشی که در این خصوص انجام داده بودند صحبت کردیم. همزمان داشتم به این موضوع فکر میکردم که آیا اینجا واقع علیآباد است! اینهمه کار خوب در یک شرکت، آن هم بدون شوآف و کار اضافه.
مراسم اهدا جوایز برگزار شد و نفرات برتر جوایز ارزشمندی دریافت کردند. با صحبتهایی که مهندس در پایان مراسم انجام داد، فضای بسیار خوبی شکل گرفت و همه حاضرین در رویداد احساس ارزشمندبودن و دیدهشدن داشتند.
مدیرعامل فقط مدیر نیست؛ رهبر هم هست
احتمالاً تمامی مخاطبان این مطلب تفاوت رهبر و مدیر را میدانند. در بسیاری از سازمانها مدیر ارشد سازمان صرفاً نقش مدیر را بر عهده دارد و رهبر نیست! شاید به همین دلیل است که موضوعاتی مانند مدیریت دانش که نیاز به حمایت رهبری دارد بعضآً به سرانجام نمیرسد و نتایج ملموسی را به همراه ندارد.
به «مهندس جواد یزدان مقدم، مدیرعامل کیمیاچوب گلستان» تبریک گفتم، و گفتم بسیار از سازمانهای دولتی و غیردولتی کشور که مدعی استقرار انواع سیستمهای مدیریتی هستند و دیوارهای سازمانشان پر از لوحهای تقدیر، تندیس و غیره است، به اندازه نصف شما هم کار نکردند و فقط خوب تبلیغات میکنند.
تجربه بسیار خوب همکاری با کیمیا چوب گلستان یکبار دیگر نشان داد که همراهی رأس هرم سازمان بسیار مهم است و کماکان رویکرد پیادهسازی «از بالا به پایین» در فرهنگ سازمانهای کشور ما بهترین شیوه برای مدیریت دانش است. بدون شک نقش ایشان در همراهسازی کارکنان مجموعه و ایجاد همدلی میان آنها، فراتر از مدیرعامل و در جایگاه رهبر سازمان بوده است
