در سالهای گذشته، رهبران سازمانها بیشتر به ارتباط بین مدیریت دانش و موفقیت کلی سازمان خود پی بردهاند. فرهنگ اشتراک دانش و همکاری، همراه با دانش مستند و قابل دسترس، به سازمانها کمک میکند تا کارکنان را در طول چرخه زندگی حرفهای خود توسعه دهند و درگیر کنند. مدیریت دانش نه تنها بر مشارکت کارکنان، بلکه بر بهرهوری و نوآوری نیز تأثیر میگذارد. تیمهای مدیریت دانش همچنان درحال سرمایهگذاری روی فرصتهای جدید هستند تا خلق ارزش از دانش را افزایش دهند. در ادامه این مقاله برخی از پیشبینیهای مرکز کیفیت و بهرهوری امریکا در زمینه مدیریت دانش برای سال 2024 و موانعی که ممکن است این حوزه با آن مواجه شود، ارائه شده است.
1- مدیریت دانش در عصر هوش مصنوعی نقش بسزایی خواهد داشت
هوش مصنوعی سازمانها را قادر میسازد تا حجم زیادی از دادهها را تجزیه و تحلیل کنند، از آن برای تصمیمگیری بهتر، بهبود تجربه مشتری و بسیاری از مزایای دیگر استفاده کنند که ما هنوز به آنها فکر نکردهایم. اجرای موفقیتآمیز هوش مصنوعی مستلزم ایجاد یک بیزیسکیس معتبر و اطمینان از همسویی واضح با اهداف سازمانی است. علاوه بر سرمایهگذاری، پشتیبانی رهبری و مدیریت تغییر موثر نیز برای افزایش جذب کارکنان و استفاده مناسب از ابزارهای جدید بسیار مهم است و باید در استفاده از هوش مصنوعی به آن توجه کرد.
در نظرسنجی اخیر، ما از شرکتکنندگان این سوال را پرسیدیم: «کدام یک از موارد زیر به طور دقیق میزان استفاده از یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی را در فرآیندهای سازمان شما توصیف میکند؟”. نتایج جالب توجه بود؛ متوجه شدیم که تنها 14 درصد از سازمانها در پیادهسازی فناوریهای مدیریت دانش از هوش مصنوعی بهرهگرفته اند و سایر پاسخدهندگان هنوز اقدامی برای استفاده از راهکارهای هوش مصنوعی انجام ندادهاند، و یا در مرحله آزمایشی هستند.
در سال 2024، سازمانها برای بهرهمندی از مزایای یادگیری ماشینی و ابزارهای هوش مصنوعی، باید از آزمایش به سمت استقرار و پیادهسازی در مقیاس وسیعتر حرکت کنند. به گفته اعضای ما، برخی از عوامل موفقیت حیاتی مرتبط با نقش فناوری در مدیریت دانش عبارتاند از:
- همسویی و حل مشکلات واقعی کسبوکار
- بهبود بهرهوری و جریان دانش
- بهبود تجربه کاربران
- جذب دانش سازمانی
- افزایش حمایت رهبری، حمایت و استفاده از منابع
2-مدیریت محتوا رایجتر شده و به تکامل خود ادامه میدهد
مدیریت محتوا، کاربرد یک فرآیند ساختاریافته برای ذخیرهسازی، ارائه و تسهیل دسترسی به محتوای سازمانی است. محتوای سازمانی ممکن است شامل فرآیندها و رویههای استاندارد، درسآموختههای بررسیشده و بهترین شیوهها یا ابزارها و الگوها باشد.
تعریف محتوا در سال آینده تغییری نخواهد کرد، اما مدیریت محتوا با استفاده از ابزارهای نوین مانند هوش مصنوعی، اهمیت و اولویت بیشتری در فرایند مدیریت دانش پیدا میکند. بنابراین، سازماندهی محتوای برای درک کامل مزایای این ابزارهای پیشرفته بسیار مهم است. اما اگر مدیریت محتوای در آینده به همین شکل نباشد چه؟ آیا رویکردهای ساختاریافته و طبقهبندیهای گذشته نیازهای آینده را برآورده خواهند کرد؟ با پیشرفت هوش مصنوعی و سایر قابلیتهای فناوری پیشرفته، باید به این سوالات و موارد دیگر پاسخ داده شود.
در حال حاضر، رهبران و متخصصان مدیریت دانش باید روی مدیریت محتوای خوب متمرکز شوند و نرمافزارهای موجود مدیریت دانش مانند جستجوی سازمانی را بهینهسازی کنند و در عین حال برای فناوریهای پیشرفتهتر مانند هوش مصنوعی آماده شوند. بسیاری از سازمانها در حال حاضر زیرساختهای لازم برای استفاده از راهکارهای هوش مصنوعی را ندارند؛ به همین دلیل باید ابزارهای موجود خود را تقویت کرده و از آن بهصورت بهینه استفاده کنند.
3- مدیریت دانش همچنان یک محرک حیاتی برای چابکی و بهرهوری خواهد بود
چابکی سازمانی، توانایی شناسایی سریع فرصتها و ریسکهای هماهنگ با استراتژی سازمان و اقدام مناسب برای آن است. بهرهوری بهدست آوردن حداکثر سودِ ممکن با بهرهگیری و استفاده بهینه از نیروی کار، توان، استعداد و مهارت نیروی انسانی، زمین، ماشین، پول، تجهیزات، زمان، مکان غیره است. بهرهوری به نسبت کار انجام شده به کاری که باید انجام میشده گفته میشود.
رویکردها و قابلیتهای مدیریت دانش همچنان به چابکی و بهرهوری از طریق شناسایی مؤثر شکافهای دانش و حصول اطمینان از وجود فرهنگ اشتراک دانش، مستندسازی و در نهایت موفقیت سازمانی کمک میکنند. اما این داستان ابعاد بیشتری دارد. مدیریت دانش نیازمند یک استراتژی و رویکرد کلنگر است که شامل تمرکز بر کارکنان، فرآیند و فناوری باشد و جنبه «کارکنان» همچنان بزرگترین چالش برای بیشتر سازمانها باقی مانده است.
در بررسی سه اولویتها و روند آینده مدیریت دانش، مدیریت تغییر به عنوان مهارت برتر برای تیمهای مدیریت دانش شناخته میشود. سایر مهارتهای مهم برای موفقیت در زمینه مدیریت دانش شامل موضوعاتی نظیر تفکر طراحی، داستانسرایی، مهارتهای حل مسئله، مدیریت و تجزیه و تجلیل داده میشود.
مدیریت تغییر، حصول اطمینان از این است که هر تغییر در فرآیند یا فناوری، قبل، حین اجرا مورد توجه کارکنان سازمان قرار گیرد.
برای اینکه مدیریت دانش تأثیر بگذارد، کارکنان باید نحوه کار خود را با اتخاذ ابزارها، فرآیندها و یا رفتارهای جدید تغییر دهند. اطمینان از وجود برنامههایی برای مدیریت ارتباطات و مشارکت کارکنان، مربیگری برای رهبران، آموزش و انگیزش میتواند موفقیت اجرای هر برنامه مدیریت دانشی را تضمین کند. همراهسازی کارکنان در پیادهسازی مدیریت دانش منجر به بهبود شاخصهای کلیدی عملکرد سازمان شده و در نتیجه چابکی و بهرهوری را بههمراه دارد.
چابک ماندن، مدیریت موثر تغییرات و پذیرش روندهای فناوری مانند هوش مصنوعی میتواند به برنامههای مدیریت دانش کمک کند تا اطمینان حاصل کنند که دانش حیاتی برای نسل های آینده حفظ میشود.
برای مطالعهی مقالات تخصصی مدیریت دانش به پایگاه دانش مراجعه فرمایید.
